آيين زردشتي از نظر فقه اسلامي - خدمات متقابل اسلام و ایران نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

خدمات متقابل اسلام و ایران - نسخه متنی

مرتضی مطهری

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید
آفرينش كارگزاري مي كنند ، ولي جن و شيطان هيچ نقشي در كار خلقت ندارند از اين جهت مثل موجودات زميني مي باشند . از اينجا مي توان فهميد كه انديشه مخلوقات بد و ناشايست و اينكه نظام آفرينش ناقص است به هيچ وجه در انديشه هاي قرآني راه ندارد . در اينجا لازم است از فرصت استفاده كرده تذكر دهيم كه گاهي در ترجمه هاي فارسي آيات قرآن و يا احاديث ، كلمه شيطان به " ديو " و يا " اهريمن " ترجمه مي شود . البته اين ترجمه صحيح نيست ، كلمه شيطان معادل فارسي ندارد ، لهذا بايد عين اين كلمه يا كلمه ابليس كه در عربي معادل آن است آورده شود . ديو يا اهريمن به مفهوم حقيقي ، از نظر قرآن به هيچوجه وجود خارجي ندارد و مغاير مفهوم شيطان است كه در قرآن آمده است .

آيين زردشتي از نظر فقه اسلامي

در خاتمه يادآوري مي كنيم كه ترديد ما در بحث گذشته در توحيدي بودن آيين زردشت تنها از جنبه تاريخي است . يعني اگر تاريخ و مدارك تاريخي را ملاك قرار دهيم و محتويات اسناد و مدارك تاريخي موجود را با موازين علم توحيد بسنجيم نمي توانيم آيين زردشتي را آيين توحيدي بدانيم تئوري زردشت درباره نظام خلقت طبق اين مدارك و اسناد به نحوي است كه فرضا " انگرامئنيو " را آفريده اهورا مزدا تلقي كنيم با توحيد سازگار نيست . ولي ما مسلمانان مي توانيم از زاويه ديگر به آيين زردشت نظر افكنيم و با ملاك ديگري درباره اين آيين قضاوت كنيم ، آن از زاويه فقه و حديث و با ملاكات خاص اسلامي است كه جنبه تعبدي دارد و براي يك مسلمان با ايمان حجت و معتبر است . از اين زاويه و از اين نظر هيچ مانعي نيست كه آيين زردشتي را يك آيين توحيدي بدانيم ، يعني آييني بدانيم كه در اصل و ريشه توحيدي بوده و همه شركها چه از ناحيه ثنويت و چه از ناحيه آتش پرستي و چه از ناحيه هاي ديگر بدعتهايي كه بعدها الحاق شده اند تلقي شود . اعتبار اسناد تاريخي اگر به مرحله قطع و يقين برسد كافي است كه از نظر فقهي نيز ملاك قرار گيرد ، ولي چون غير توحيدي بودن آيين زردشتي به حسب اصل و ريشه مسلم نيست ، اگر موازين فقهي ايجاب كند هيچ مانعي نيست كه اين آيين ، توحيدي تلقي شود ، و به اصطلاح ، زردشتيان از اهل كتاب تلقي شوند .

در گذشته كه مسلمين آنها را را همشان و همطراز خداي اهورامزدا مي شناسد ( 1 ) . و كساني كه زردشت را ثنوي مي دانند مي گويند ثنويت بعد از زردشت استوارتر گشت . پ ، ژ ، دومناشه مي گويد : دو گانه پرستي گاتهاي زردشت به دو گانه پرستي استوارتري مبدل شد كه تمام موجودات عالم را ميان خير و شر تقسيم مي كرد ( 2 ) . . . كتاب ونديداد كه جزئي از اوستاي فعلي است و چاپ شده است صريحا " انگرامئينو " را آفريننده نواحي بد زمين ، سرماي يخبندان زمستان ، حرارت سوزان تابستان ، مارها و افعيها . . . معرفي مي كند . در دوره اسلامي زردشتيان عقائد ثنوي خويش را آزادانه اظهار مي كرده و از آن دفاع مي كرده اند و با ائمه اطهار عليهم السلام و همچنين با علما و متكلمين اسلامي صريحا در اين باره بحث و جدال مي كرده اند . در كتب حديثي شيعه از قبيل توحيد صدوق ، احتجاج طبرسي ، عيون اخبار الرضا و بحار الانوار اين بحث و جدالها نقل شده است . و اين خود مي رساند كه زردشتيان در دوره ساساني ثنوي بوده اند و همان عقيده را در دوره اسلامي حفظ كرده و از آن دفاع مي كرده اند . يكي از كتب معروف زردشتيان كه در دوره اسلامي ( قرن سوم هجري ) تاليف يافته كتاب " دينكرد " است ، مي گويند بيش از نيمي از اين كتاب در دفاع از ثنويت در مقابل اديان كليمي و مسيحيت است ( 3 ) . كريستن سن معتقد است كه در دوره ساساني معتقدات " زرواني " كه قبلا


1. تاريخ جامع اديان صفحه . 315 2. تمدن ايران ، ترجمه دكتر بهنام ، صفحه . 188 3. تاريخ تمدن ايراني ، به قلم جمعي از خاورشناسان ، ترجمه ء جواد محيي ، صفحه ء 269 - 270
/ 247