و تا اقصاي ديار مشرق رسيده و ساكن و متوطن گشته كه از حد و حصر و احصاء متجاوز نموده است . بعضي آن است كه به وقت استخلاص ماوراءالنهر و خراسان به اسم پيشه وري و جانور داري جماعتي به " حشر " ( 1 ) را بدان حدود رانده و طايفه بسيار آنند
كه از منتهاي مغرب و عراقين و شام و غير آن از بلاد اسلام بر سبيل تجارت و سياحت طوفي كرده اند و به هر طرف و شهري رسيده و شهرتي يافته و در مقابل بيوت اصنام ، صوامع اسلام ساخته و مدارس افراخته و علما به علم و افادت و مكتسبان علوم به استفادت اشتغال نموده گويي اشارت از حديث : " اطلبوا العلم و لو بالصين " به ابناي اين زمان است
( 2 )
. عطاملك جويني ، اينكه پس از ششصد سال از هجرت نبوي ، مبلغان مسلمان ايراني و غيرايراني به چين مي روند و مردم آن سامان را بدين اسلام مي خوانند ، يكي از معجزات خاتم الانبياء صلي الله عليه وآله مي داند .
سربازي و فداكاري
سربازي ايرانيان در راه اسلام ، اعم از آنچه به نتيجه مثبتي رسيده است ، يا علي رغم تلاشها و مجاهدات خالصانه اين قوم ، نتيجه درخشاني از آن به بار1. ناشر محترم كتاب درباره اين كلمه در پاورقي توضيح مي دهند : " حشر ، به زبان مغولي به معني افرادي بود كه در جنگها از ميان صنعتگران يا كارگران ملل مغلوبه انتخاب نموده و در بلاد مفتوحه به كار وامي داشتند " . 2. هزاره شيخ طوسي ، جلد 1 ، صفحه . 179