علل و عوامل سرعت - خدمات متقابل اسلام و ایران نسخه متنی

شد و سرانجام تقريبا به يك نوع جنون مبدل گرديد و احاديثي از قبيل حديث ذيل مؤيد سفرهاي علمي شد : پيغمبر فرمود هر كه راهي را در طلب علم طي كند خدا او را به راهي كه به بهشت منتهي مي گردد مي برد . .

. مكحول اصلا بنده اي بود در مصر كه چون آزاد گشت حاضر نشد از آن مملكت خارج شود مگر وقتي كه جميع علوم متداول در مصر را كسب نمود و پس از آنكه به اين كار توفيق يافت به حجاز و عراق و شام رفت تا حديث معتبري درباره تقسيم غنائم به دست آورد ( 1 ) . . . ولي اين نظر بي اساس است .

از مطالعه دقيقتر در آثار صدر اسلام معلوم مي گردد كه كتابت و يادداشت از زمان پيغمبر اكرم معمول شد و ادامه يافت ، مدارك فراوان براي اثبات اين مدعا وجود دارد . در پاورقي ترجمه فارسي جلد اول تاريخ ادبيات براون
. قسمتي از كتاب " مصنفات الشيعة الامامية في العلوم الاسلاميه " تأليف علامه فقيد شيخ الاسلام زنجاني بر رد نظريه امثال براون نقل كرده و خلاف آن را اثبات كرده است ( 2 ) . همچنين علامه جليل ، مرحوم آيةالله سيد حسن صدر علي الله مقامه در كتاب بسيار نفيس " تأسيس الشيعة لعلوم الاسلام " كذب و بطلان اين نظريه را اثبات كرده اند و ما ضمن مباحث آتيه قسمتي از آنها را نقل خواهيم كرد . فعلا ما براي پرهيز از اطاله سخن از نقل آنها خودداري مي كنيم( 3 ) .

علل و عوامل سرعت

يكي از علل سرعت پيشرفت مسلمين در علوم اين بوده است كه در اخذ علوم و فنون و صنايع و هنرها تعصب نمي ورزيدند و علم را در هر نقطه و در دست هر كس

1. تاريخ ادبيات ، جلد اول ، ترجمه فارسي ، صفحه 396 - 397.

2. رجوع شود به جلد اول تاريخ و ادبيات ايران تأليف ادوارد براون ، ( پاورقي ) صفحات 392 - . 396

3. ايضا رجوع شود به رساله " پيامبر امي " اثر ديگر نگارنده .