خدمات متقابل اسلام و ایران نسخه متنی
لطفا منتظر باشید ...
بحرالعلوم گفته است كه او استاد جعفربن قولويه بوده است و جعفربن قولويه استاد شيخ مفيد بوده است . اين قول از قول بالا كه جعفربن قولويه را همدوره علي بن بابويه معرفي كرده است اقرب به تحقيق است . آراء ابن ابي عقيل در فقه زياد نقل مي شود ، او از چهره هائي است
كه مكرر به نام او در فقه برمي خوريم .4 - ابن جنيد اسكافي ، از اساتيد شيخ مفيد است گويند كه در سال 381 درگذشته است . گفته اند كه تأليفات و آثارش به پنجاه مي رسد . فقهاء از ابن الجنيد و ابن ابي عقيل سابق الذكر به عنوان " القديمين " ياد مي كنند ،
آراء ابن الجنيد همواره در فقه مطرح بوده و هست .5 - شيخ مفيد ، نامش محمدبن محمدبن نعمان است . هم متكلم است و هم فقيه . ابن النديم در فن دوم از مقاله پنجم الفهرست كه درباره متكلمين شيعه بحث مي كند از او بعنوان " ابن المعلم " ياد مي كند و ستايش مي نمايد
. در سال 336 متولد شده و در 413 درگذشته است كتاب معروف او در فقه به نام مقنعه است و چاپ شده و موجود است . شيخ مفيد از چهره هاي بسيار درخشان شيعه در جهان اسلام است . ابويعلي جعفري كه داماد مفيد بوده است گفته است كه مفيد شبها مختصري مي خوابيد ،
باقي را به نماز يا مطالعه يا تدريس يا تلاوت قرآن مجيد مي گذرانيد . شيخ مفيد شاگرد شاگرد ابن ابي عقيل است .6 - سيد مرتضي معروف به علم الهدي ، متولد 355 و متوفا 436 علامه حلي او را معلم شيعه اماميه خوانده است . مردي جامع بوده است ، هم اديب بوده و هم متكلم و هم فقيه . آراء فقهي او مورد توجه فقهاء است
. كتاب معروف او در فقه يكي كتاب انتصار است و ديگر كتاب جمل العلم و العمل . او و برادرش سيد رضي جامع نهج البلاغه نزد شيخ مفيد سابق الذكر تحصيل كرده اند .7 - شيخ ابوجعفر طوسي ، معروف به شيخ الطائفه ، از ستارگان بسيار درخشان جهان اسلام است . در فقه و اصول و حديث و تفسير و كلام و رجال تاليفات فراوان دارد
اهل خراسان است ، در سال 385 متولد شده و در سال 408 يعني در سال 23 سالگي به بغداد كه آنوقت مركز بزرگ علوم و فرهنگ اسلامي بود مهاجرت كرد و تا پايان عمر در عراق ماند و پس از استادش سيد مرتضي رياست علمي و فتوائي شيعه به او منتقل شد
. مدت پنج سال پيش شيخ مفيد درس خوانده است ساليان دراز از خدمت شاگرد مبرز شيخ مفيد يعني سيد مرتضي بهره مند شده است . استادش سيد مرتضي در سال 436 درگذشت و او 24 سال ديگر بعد از استادش در قيد حيات بود . دوازده سال بعد از سيد در بغداد ماند ولي بعد به علت يك سلسله آشوبها كه خانه و كتابخانه اش به تاراج رفت به نجف مهاجرت كرد و حوزه علميه را در آنجا تأسيس كرد و در سال 460 در همانجا درگذشت . قبرش در نجف معروف است
. شيخ طوسي كتابي در فقه دارد به نام النهايه كه در قديم الايام كتاب درسي طلاب بوده است ، كتاب ديگري دارد به نام مبسوط كه فقه را وارد مرحله جديدي كرده است و در عصر خودش مشروحترين كتاب فقهي شيعه بوده است
. كتاب ديگري دارد به نام خلاف كه در آنجا هم آراء فقهاء اهل سنت را ذكر كرده و هم رأي شيعه را . شيخ طوسي كتابهاي ديگر نيز در فقه دارد . قدما تا حدود يك قرن پيش اگر در فقه " شيخ " به طور مطلق مي گفتند مقصود شيخ طوسي بود و اگر شيخان مي گفتند
مقصود شيخ مفيد و شيخ طوسي بود . شيخ طوسي يكي از چند چهره معروفي است كه در سراسر فقه نامشان برده مي شود . خاندان شيخ طوسي تا چند نسل همه از علما و فقها بوده اند ، پسرش شيخ ابوعلي ملقب به مفيد ثاني فقيه جليل القدري است
. و بنابر نقل مستدرك الوسائل ( ج 3 ص 498 ) او كتابي دارد به نام امالي و كتاب النهايه پدرش را نيز شرح كرده است . مطابق نقل كتاب لؤلؤالبحرين دختران شيخ طوسي نيز فقيهه و فاضله بوده اند شيخ ابوعلي فرزندي دارد به نام شيخ ابوالحسن محمد ، بعد از پدرش ابوعلي مرجعيت و رياست حوزه علميه به او منتقل شد و بنا بر نقل ابن عماد حنبلي در كتاب شذرات
الذهب في اخبار من ذهب ( ج 4 ص 126 - 127 ) در زمان اين مرد بزرگ طلاب علوم ديني شيعه از اطراف و اكناف به سوي او مي شتافته اند ، و او خود مردي پارسا و زاهد و عالم بوده است . عماد طبري گفته است
اگر صلوات بر غير انبيا روا بود من بر اين مرد صلوات مي فرستادم او در سال 540 درگذشته است ( 1 ) .8 - قاضي عبدالعزيز حلبي معروف به ابن البراج ، شاگرد سيد مرتضي و شيخ طوسي است ، از طرف شيخ طوسي به بلاد شام كه وطنش بود فرستاده شد
، بيست سال در طرابلس شام قاضي بود ، در سال 481 در گذشته است . كتابهاي فقهي او كه بيشتر نام برده مي شود يكي به نام مهذب است و ديگري به نام جواهر .9 - شيخ ابوالصلاح حلبي ، او نيز اهل شامات است ، شاگرد سيد مرتضي و شيخ طوسي بوده و صد سال عمر كرده است
. در ريحانةالادب مي نويسد كه او شاگرد سلاربن عبدالعزيز آتي الذكر نيز بوده است . اگر اين نسبت درست باشد ، مي بايست ابوالصلاح ، سه طبقه را شاگردي كرده باشد ! كتاب معروف او در فقه به نام كافي است . در سال 447 درگذشته است . اگر عمر او صد سال بوده است
و در 447 هم وفات كرده باشد او از هر دو استادش بزرگسال تر بوده است . شهيد ثاني او را " خليفة المرتضي في البلاد الحلبية " خوانده است .10 - حمزه بن عبدالعزيز ديلمي معروف به " سلارديلمي " در حدود سال 448 تا 463 درگذشته است ، شاگرد شيخ مفيد و سيد مرتضي است ، اهل ايران است و در خسروشاه تبريز درگذشته است . كتاب معروف او در فقه به نام " مراسم " است . سلار هر چند هم طبقه شيخ طوسي است نه از شاگردان او ، در عين حال محقق
