زمينه واقعه غدير
براى برداشتى عميق از غدير بايد از اوضاع اجتماعى و اعتقادى و اخلاقىِ زمانى كه اين ماجراى عظيم در آن بوقوع پيوسته آگاهى داشته باشيم؛ تا معلوم شود آنان كه در غدير بنام مسلمان در كنار پيامبر صلى اللَّه عليه و آله بودند چه كسانى و چگونه مسلمانانى بودند و تا چه حدّ معتقد بودند و قابل تقسيم به چند گروه بودند.اين آمادگى فكرى، راهگشاى خوبى براى تجزيه و تحليل جزئيات و كيفيت خاص واقعه ى غدير و پيامدهاى آن خواهد بود.
تشكّل جامعه اسلامى در دهه اول هجرى
رسالت پيامبر در تبليغ اسلام
[ بحارالأنوار: ج 18 و 19 و 20. ]اسلام به عنوان آخرين دين و ناسخِ تمام اديان، حامل والاترين معارف الهى است كه به زمان و مكان محدود نمى شود. اين معارف مى بايست براى هميشه و در تمام دنيا به عنوان سازنده ى فكر و روح مردم و دستور العمل و قانون نامه ى بشريت تلقى گردد.
اين رسالت عظيم بر عهده ى خاتم پيامبران حضرت محمد بن عبداللَّه صلى اللَّه عليه و آله قرار داده شد. آن حضرت معارف و احكام اسلام را تدريجاً براى مردم بيان مى فرمودند، و قبل از هر اقدام زمينه ى آن را فراهم مى كردند. هرچه پيشرفت و قدرت اسلام بيشتر مى شد پيامبر صلى اللَّه عليه و آله هم مطالب سنگين ترى بر مردم عرضه مى كردند، و اين روش تا آخرين لحظات عمر شريفشان ادامه داشت.
مسلمين قبل از هجرت
[ بحارالأنوار: ج 18 ص 148 تا 243، ج 19 ص 1 تا 27. ]در طول سيزده سال دعوت پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله در مكّه ى معظّمه مسلمين بسيار