لطفا منتظر باشید ...
آيه: 159 فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللّهِ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ
ترجمه:
(اى رسول ما!) پس به خاطر رحمتى از جانب خدا (كه شامل حال تو شده،) با مردم مهربان گشته اى و اگر خشن و سنگدل بودى، (مردم) از دور تو پراكنده مى شدند. پس از (تقصير) آنان درگذر و براى آنها طلب آمرزش كن و در امور با آنان مشورت نما، پس هنگامى كه تصميم گرفتى (قا طع باش و) بر خداوند توكّل كن. براستى كه خداوند توكّل كنندگان رادوست مى دارد.نكته ها:
گرچه محتواى آيه دستورات كلّى است، لكن نزول آيه درباره ى جنگ اُحد است. زيرا مسلمانانى كه در جنگ احد فرار كرده و شكست خورده بودند، در آتش افسوس وندامت وپشيمانى مى سوختند. آنان اطراف پيامبر را گرفته وعذرخواهى مى نمودند، خداوند نيز با اين آيه دستور عفو عمو مى آنان را صادر نمود. كلمه ىشُوْر در اصل به معنى مكيدن زنبور، از شيره ى گل هاست. در مشورت كردن نيز انسان بهترين نظريه ها را جذب مى كند. مولوى مى گويد: كاين خردها چون مصابيح، انور است بيست مصباح ،از يكى روشنتر است.پيام ها :
1- نرمش با مردم، يك هديه ى الهى است.فبما رحمة من اللّه لنت لهم 2- افراد خشن و سختگير نمى توانند مردم دارى كنند.لانفضّوا من حولك 3- نظام حكومتى اسلام، بر مبناى محبّت و اتصال به مردم است.حولك 4- رهبرى و مديريّت صحيح، با عفو و عطوفت همراه است.فاعف عنهم 5 - خطاكارانِ پشيمان و گنهكاران شرمنده را بپذيريدو جذب كنيد.فاعف عنهم و استغفرلهم و شاورهم 6- ارزش مشورت را با ناكامى هاى موسمى ناديده نگيريد. (167)وشاورهم 7- در مشورتِ پيامبر، تفقّد از نيروها، شكوفايى استعدادها، شناسايى دوستان از دشمنان، گزينش بهترين رأى، ايجاد محبّت و علاقه و درس عملى براى ديگران نهفته است.وشاورهم 8 - ظلمى را كه به تو كردند، عفو كن؛فاعف عنهم براى گناهى كه نسبت به خدا مرتكب شدند، طلب آمرزش كن؛واستغفرلهم در مسائل سياسى اجتماعى، آنان را طرف مشورت خود قرار ده.وشاورهم 9- استغفارِ پيامبر درباره ى امّتش، به دستور خداست. پس مورد قبول نيز هست.واستغفر لهم 10- مشورت، منافاتى با حاكميّت واحد و قاطعيّت ندارد.وشاورهم... و اذا عزمتَ 11- در كنار فكر و مشورت، توكّل بر خدا فراموش نشود.فتوكّل 12- ابتدا مشورت و سپس توكّل، راه چاره ى كارهاست، خواه به نتيجه برسيم يا نرسيم.شاورهم... فتوكّل... انّ اللّه يحبّ المتوكّلين167-بحار، ج 44، ص 374.
