آيه: 160 إِن يَنصُرْكُمُ اللّهُ فَلاَ غَالِبَ لَكُمْ وَإِن يَخْذُلْكُمْ فَمَن ذَا الَّذِي يَنصُرُكُم مِّن بَعْدِهِ وَعَلَى اللّهِ فَلْيَتَوَكِّلِ الْمُؤْمِنُونَ
ترجمه:
اگر خداوند شما را يارى كند، هيچ كس بر شما غالب نخواهد شد و اگر شما را خوار كند، پس چه كسى است كه بعد از آن بتواند شما را يارى كند؟ (بنابراين)مؤمنان فقط بايد بر خداوند توكّل كنند.نكته ها:
در آيه قبل سفارش به توكّل شد و در اين آيه، دليل توكّل بر خدا را چنين مطرح مى كند كه عزّت و ذلّت تنها به دست اوست. در حديث آمده است كه رسول خدا صلى الله عليه وآله از جبرئيل پرسيد: توكّل بر خدا چيست؟ گفت: اينكه بدانى مخلوق، سود و زيانى به تو نمى رساند و از غير خدا كاملاً مأيوس شوى. اگر انسان به اين درجه رسيد، جز براى خدا كار نمى كند و از غير خدا نمى هراسد و جز به خد ا اميد ندارد و اين حقيقت توكّل است. (168) امام صادق عليه السلام فرمودند: هرگاه ميان انسان و گناه، مانعى حائل نشد و انسان گرفتار معصيت گرديد، اين خذلان الهى است. (169)پيام ها :
1- پيروزى هاى طبيعى تحت الشعاع عوامل ديگر واقع مى شوند، امّا نصرت و امداد الهى تحت الشعاع قرار نمى گيرد.ان ينصركم اللّه فلا غالب لكم 2- پيروزى و شكست هردو با اراده ى خداوند است.ينصركم... يخذلكم 3- ايمان، از توكّل بر خدا جدا نيست.فليتوكّل المتوكّلون168-هر چند نتيجه ى مشورت در جنگ احد، مبنى بر مبارزه در بيرون شهر، به شكست انجاميد، ولى اين قبيل موارد نبايد ما را از اصل مشورت و فوايد آن باز دارد.
169-بحار، ج 71، ص 138.