لطفا منتظر باشید ...
آيه: 92 لَن تَنَالُواْ الْبِرَّ حَتَّى تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَيْءٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِيمٌ
ترجمه:
هرگز به نيكى دست نمى يابيد، مگر آنكه از آنچه دوست داريد، (در راه خدا) انفاق كنيد و بدانيد هر چه را انفاق كنيد، قطعاً خداوند به آن آگاه است.نكته ها:
كلمه ىبِرّ به خير وبركت گسترده، وزمينى كه براى كشت و زراعت ويا سكونت مهيّاست، گفته مى شود. همچنين به گندم كه غذاى عموم انسان ها وانواع حيوانات است،بُرّ گفته مى شود. با توجّه به اشتقاق لغوىبرّ كه به معناى توسعه در خير است؛ در قرآن، ايمان و عمل صالح و جهاد و نماز و وفاى به عهد، از نمونه هاى بِرّ معرفى شده اند. (101) همگان توصيه شده اند كه در انجامبرّ همديگر را يارى كنند.تعاونوا على البرّ و در اين (102) آيه نيز مى فرمايد كه شما هرگز به اين گوهر گرانبها نمى رسيد، مگر آنكه از آنچه دلپسند شماست وآن را دوست مى داريد، انفاق كنيد. نمونه هايى از انفاق مؤمنان 1- ابوطلحه انصارى، بيشترين درختان خرما را در مدينه داشت وباغ او محبوب ترين اموالش بود. اين باغ كه روبروى مسجد پيامبر صلى الله عليه وآله واقع شده بود، آب زلالى داشت. رسول خداصلى الله عليه وآله گاه وبى گاه وارد آن باغ مى شد واز چشمه ى آن مى نوشيد. اين باغ ِ زيبا و عالى، درآمد كلانى داشت كه مردم از آن سخن مى گفتند. وقتى آيه نازل شد كهلن تنالوا البرّ حتى... او خدمت پيامبر رسيد وعرض كرد: محبوب ترين چيزها نزد من اين باغ است، مى خواهم آن را در راه خدا انفاق كنم. پيامبرصلى الله عليه وآله فرمود: تجارت خوبى اس ت، آفرين بر تو، ولى پيشنهاد من آن است كه اين باغ را به فقراى فاميل و بستگان خويش دهى. او قبول كرد وباغ را بين آنان تقسيم نمود. 2- مه (103) مانى بر ابوذر وارد شد، ابوذر گفت: چون من گرفتارى دارم، شما خودتان يكى از شتران مرا نحر و غذا تهيه كنيد. آنها شتر لاغرى را انتخاب كردند. ابوذر ناراحت شد و پرسيد: چرا شتر فربه و چاق را نياورديد؟ گفتند: آن را براى نياز آينده تو گذاشتيم. ابوذر فرمود: روز نياز من روز قبر من است. (104) 3- وقتى فاطمه زهراعليها السلام را در شب عروسى به خانه شوهر مى بردند، فقيرى از حضرت پيراهن كهنه اى خواست. فاطمه زهرا عليها السلام به ياد اين آيهلن تنالوا البر... همان پيراهن نوى عروسيش را انفاق كرد. 4- عبداللّه بن جعفر، غلام سياهى را ديد كه در باغى كارگرى مى كند، به وقت غذا سگى وارد باغ شد و در برابر غلام نشست. غلام لقمه اى به او داد، باز سگ با نگاه خود تقاضاى غذا كرد، غلام غذاى خود را لقمه لقمه به او داد تا تمام شد. از او پرسيد: خودت چه مى خورى؟ گفت: من امروز سهمى ندارم. پرسيد: چرا اين كار را كردى؟ گفت: اين سگ از راه دور آمده و گرسنه بود. عبداللّه از فتوّت اين غلام تعجّب كرد. آن باغ و غلام را خريد، غلام را آزاد كرد و باغ را به او بخشيد. (105) در احاديث ذيل اين آيه مى خوانيم كه راه رسيدن به برّ، كمك به والدين است قبل از درخواست آنان، گرچه بى نياز باشند. (106) امام صادق عليه السلام به مفضل بن عمر فرمود: از پدرم شنيدم كه مى فرمود: كسى كه سال بر او بگذرد و از مال خود، كم يا زياد به ما نرساند، خداوند روز قيامت به او نظر نمى كند، مگر آنكه او را ببخشد. اى مفضل! اين تكليفى است كه خداوند آن را بر شيعيان لازم كرده آ نگاه كه در كتاب خود مى فرمايد:لن تنالوا البرّ... پس ما برّ و تقوى و راه هدايت هستيم. (107)پيام ها :
1- يگانه راه رسيدن به مقام نيكوكاران، انفاق خالصانه از امور مورد علاقه است، نه فقط ذكر و دعا.لن تنالوا البرّ... 2- در مكتب اسلام، هدف از انفاق تنها فقرزدايى نيست، بلكه رشد انفاق كننده نيز مطرح است. دل كندن از محبوب هاى خيالى وشكوفاشدن روح سخاوت، از مهم ترين آثار انفاق براى انفاق كننده است.لن تنالوا البرّ 3- دلبستگى به دنيا سبب محروم شدن از رسيدن به مقام برّ است.لن تنالوا البرّ 4- سعادتِ فرد در سايه نگاه اجتماعى وكريمانه اوست.لن تنالواالبرّحتّى تنفقوا 5 - بهترين چيز دوست داشتنى براى انسانجان است. پس شهدا كه جان خود را در راه خدا مى دهند، به بالاترين مقام بِرّ مى رسند.تنفقوا مما تحبّون 6- آنچه را كه خود دوست مى دارى انفاق كن، نه آنچه را كه بينوايان دوست مى دارند. زيرا ممكن است فقرا به جهت شدّت فقر، به اشياى ناچيز نيز راضى باشند.ممّا تحبّون، نهممّايحبّون 7- انسانى كه تربيت الهى يافته، اسير مال و ثروت نيست، بلكه حاكم بر آنهاست.تنفقوا ممّا تحبّون 8 - در انفاق، اصل كيفيّت است، نه كميّت.ممّاتحبّون 9- اسلام، مكتب انسان دوستى است نه مال دوستى.تنفقون مما تحبون 10- در انفاق نه افراط و نه تفريء تنها بخشى از آنچه را دوست دارى، انفاق كن.ممّا تحبّون 11- محبّت به مال در نهاد هر انسانى هست:ممّا تحبّونآنچه خطرناك است، شدّت محبّت است كه مانع انفاق شود.و انّه لحبّ الخير لشديد (108) 12- مهم انفاق است حتّى اگر اندك باشد.و ما تنفقوا من شى ء آرى يك برگ زرد روى آب، مى تواند كشتى صدها مورچه شود. 13- حال كه خداوند انفاق ما را مى بيند، چرا در كمّ و كيف آن كوتاهى كنيم؟ بياييد بهترين ها را انفاق كنيم.فان اللّه به عليم101-محمّد، 17.
102-ليس البِرّ اَن تولّوا وُجوهكم قِبل المَشرق و المَغرب و لكنّ البِرّ مَن آمَنَ بِاللّه واليَومِ الآخَر و الملائِكة و الكتاب و النَبيّين و آتَى المالَ على حَبّه ذوِى القُربى و اليَتامى و المَساكين و ابن السبيل و السائلين و فِى الرّقاب و اقامَ الصّلوة و آتَى
103-مائده، 2.
104-تفسير كبير ومجمع البيان ؛ صحيح بخارى، ج 2، ص 81.
105-تفسير مجمع البيان.
106-تفسير المنار، ج 3، ص 376 به نقل از احياءالعلوم.
107-كافى، ج 2، ص 157.
108-تفسير عيّاشى، ج 1، ص 182.
