ديگر انحرافهاى اقتصادى - مقایسه دوره جاهلیت و اسلام نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

مقایسه دوره جاهلیت و اسلام - نسخه متنی

عبدالحسین بینش

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

اى مومنان تقواى الهى پيشه كنيد و آنچه از ربا باقى مانده است واگذاريد.

مساءله در حد يك توصيه نبود بلكه رباخواران تهديد شدند كه دست بر نداشتن از رباخوارى به منزله اعلان جنگ با خدا و رسول اوست .

قرآن كريم مى فرمايد:

((فَاِنْ لَّمْ تَفْعَلُوا فَاْذَنُوا بِحَرْبٍ مِّنَ اللّهِ وَ رَسُولِه ))^(152) پس اگر ترك ربا نكرديد، بدانيدكه در حال جنگ با خدا و پيامبرش هستيد.

عـربـهـا ربـا خـوردن را هـمـانـنـد خـريـد و فـروش مـى دانـسـتـنـد و مـى گـفـتـنـد: مـعـامـله مثل رباست . قرآن كريم با اين تلقى نادرست به مبارزه برخاست و فرمود:

((اَلَّذيـنَ يـَاْكـُلُونَ الرِّبـوا لايَقُومُونَ اِلاّ كَما يَقُومُ اَّلذى يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطانُ مِنَالْمَسِّذلِكَ بِاَنَّهُمْ قالُوا اِنَّمَا الْبَيْعُ مِثْلُ الِّربوا وَ اَحَلَّ اللّهُ الْبَيْعَ وَ حَرَّمَ الرِّبوا...))^(153) كـسـانـى كـه ربـا مـى خـورنـد بـرپـا نخيزند مگر همچون كسى كه شيطان با تماس خود او را ديـوانـه كـرده بـاشـد؛ آن بـديـن سـبـب اسـت كـه آنـان گـفـتـنـد كـه دادوسـتـد هـم مثل رباخوارى است ، حال آنكه خدا دادوستد را حلال و رباخوارى را حرام كرده است ... .

از ديـگـر انـحـرافـهـاى اقـتـصـادى روزگـار جـاهـليـت كـم فـروشـى بـود بـه دليل آنكه وزن يا پيمانه استانداردى در ميان مردم وجود نداشت از راههاى گوناگون آنچه را مى فـروخـتـنـد كم مى دادند و آنچه را مى خريدند زياد مى گرفتند گويا اين پديده در مردم مدينه رواج بـيـشترى داشته است چنان كه پس از ورود پيامبر(ص ) به مدينه سوره مطففين در اين باره نازل شد و كم فروشان را به مجازاتهاى سخت تهديد كرد.

((وَيـْلٌ لِلْمـُطـَفِّفـيـنَ، اَلَّذيـنَ اِذَاكـْتـالُوا عـَلَى النـّاسِ يـَسـْتـَوْفـُونَ وَ اِذا كـالُوهـُمْ اَوْ وَزَنـُوهـُمْ يُخْسِرُونَ^(154) واى بـر كم فروشان ! آنان كه هرگاه بستانند به پيمانه از مردم براى خود تمام مى ستانند و هرگاه پيمانه كنند براى مردم يا وزن كنند براى ايشان مى كاهند.

ديگر انحرافهاى اقتصادى

شـيوه هاى متعدد قماربازى از جمله انحرافهاى اقتصادى رايج در ميان عرب روزگار جاهليت بود. معادل عربى قمار ((ميسر)) است و قمارباز را ((ياسر)) مى گويند.

سـبـب آنـكـه قـمـاربـاز را ((ياسر)) خوانده اند، اين است كه او بدون رنج و به آسانى و بدون انـجـام كـار مـفـيـد، مـال ديـگـران را بـه چـنگ مى آورد. البته ((ميسر)) در عرب بيشتر در يك نوع خـاصـى از قـمـار اسـتعمال مى شود و آن عبارت است از انداختن چوبه تير كه به آن ((ازلام )) و ((اقلام )) هم گفته مى شود.^(155) بـازى ميسر اين طور بود كه شترى را خريده ، مى كشتند و آن را 28 قسمت مى كردند؛ آن گاه ده چوبه تير هريك با نامى خاص انتخاب مى كردند و به هريك مناسب رتبه اش ‍ سهم مى دادند.

بـراى مثال ، پنجمى پنج سهم و ششمى شش سهم ، و چون سهمها تمام مى شد هشتم و نهم و دهم سـهـم نـداشـتـنـد. سـپـس بـه شكل بخت آزمايى دست مى بردند و يكى از آن ده تير را بيرون مى آوردنـد. اگـر تـيـر چـهـار سـهـمـى بيرون مى آمد به صاحب آن چهار سهم از 28 سهم تعلق مى گـرفـت . تـعـيـيـن ايـنـكـه صـاحـب هـر چـوب چـه كـسـى بـاشـد نـيـز با قرعه انجام مى گرفت .^(156) ايـن كـار بـراى عـده اى سـود و بـراى عـده اى ضـرر داشـت ، در حـالى كـه سـود حاصل از اين طريق بى هيچ زحمت و رنجى به دست مى آمد. اسلام اين پديده را ممنوع كرد و اعلام داشت كه هر چند در اين كار براى عده اى سود نهفته است ، اما گناهش از سود آن بيشتراست .

((يـَسـْئَلوُنـَكَ عـَنِ الْخـَمـْرِ وَ الْمَيْسِرْ قُلْ فيهِما اِثْمٌ كَبيرٌ وَ مَنافِعٌ لِلنّاسِ وَ اِثْمُهُما اَكْبَرُ مِنْ نَفْعِهِما...))^(157) از تو درباره شراب و قمار مى پرسند، بگو: در آن دو گناهى سهمگين و سودهايى براى آدميان است و گناه آن

/ 56