دولت يمن - مقایسه دوره جاهلیت و اسلام نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

مقایسه دوره جاهلیت و اسلام - نسخه متنی

عبدالحسین بینش

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

جـنوبى زندگى مى كردند؛ با برخوردارى از آبادانى و رواج كشاورزى در آنجا صاحب تـمـدنـى كـهن بوده ، تحت حكومتى واحد اداره مى شدند؛ گر چه اين حكومتها دست نشانده ايران و حـبـشـه بـودنـد. در مرزهاى شمالى بخش شمالى حكومتهاى مستقلى زير سلطه ايران و روم وجود داشـت ، در حـالى كـه سـايـر نقاط شبه جزيره با نظام قبيله اى اداره مى شد. بدين ترتيب ، دو نوع حكومت در جزيرة العرب قبل از اسلام وجود داشت .

1ـ حـكـومـتـهـاى نـيـمـه مـسـتـقـل و در مـواردى مـسـتـقـل در جـنـوب و شـمـال . حـاكـمـان ديـنـى دولتـهـا داراى تـاج بـودنـد و اغـلب دسـت نـشـانـده حـكـومـتهاى خارجى مثل ايران و حبشه بودند.

2ـ نـظـامـهـاى عـشـيـره اى . ايـن نـظـامـهـا تـا حـدودى مـستقل بودند و حاكمان آنها از تاج و تختى بـرخـوردار نـبـودنـد.^(29) حـكـومـتـهـاى صـاحـب تـمـدن عـرب در شمال غالبا با چيره شدن قبيله اى بر قبايل ديگر پديد مى آمد و با آنكه نظام قبيله اى بر پا بود؛ اما از قدرت ، تشكل ، وسعت قلمرو و حاكميت و انسجام بالايى برخوردار بود.

نظامهاى عشيره اى نيز بر پايه تشكلهاى قبيله اى استوار بود؛ اما هر عشيره ، براى خود طايفه و قـبـيـله اى مـسـتـقل بود و قبايل و طوايف ، تحت حاكميت متمركز و متشكلى گرد نيامده بودند. و هر قبيله توسط رئيس آن قبيله اداره مى شد و رئيس قبيله زير نظر و تحت حاكميت مقام بالاترى نبود و قبايل به صورت هسته هاى جمعيّتى كوچك ، جدا از يكديگر زندگى مى كردند.

دولت يمن

يـمن كه در جنوب جزيرة العرب واقع است از تمدنى كهن برخوردار و اغلب مورد توجه اقوام و دولتهاى خارجى بود. سابقه تاريخى اين سرزمين ، موضوع بحث درس حاضر نيست ؛ تنها در اينجا به تاريخ دولتهايى كه معاصر با پيامبر اسلام بودند و در تاريخ اسلام مورد بحث و توجه مى باشند اشاره مى كنيم .

يـمـن كمى پيش از ولادت رسول خدا(ص )به دست حبشيها افتاد. قدرتمندترين حاكم حبشى يمن ، ابـرهـه بـود.

وى كـه مـردى خودخواه و زيرك بود، تمام رقيبان را از ميدان خارج ساخت و فرمان حـكـومـت يـمـن را از جـانـب پـادشـاه حبشه دريافت كرد. حادثه تاريخى مهمى كه به دست ابرهه آفـريـده شـد، حـمـله بـه خـانـه كـعـبـه در زمان رياست عبدالمطلب بود. او در صنعا پايتخت يمن كليسايى عظيم و با شكوه ساخت و مردم را وادار كرد تا به جاى كعبه آن كليسا را زيارت كنند. عـربـى كـه علاقه شديدى به كعبه داشت كليساى ابرهه را به كثافت آلوده كرد. اين كار خشم ابـرهـه را بـرانـگـيـخـت و بـا سـپـاهـى گـران سـوار بـر فـيل به قصد ويران ساختن كعبه عازم مكّه شد، اما در آنجا به عذاب الهى دچار گشت و سپاهيانش مـورد هـجـوم ابـابـيـل واقـع شـدنـد؛ كـه قـرآن كـريـم داسـتـانـش را در سـوره فيل اين گونه بيان فرموده است :

((اَلَمْ تـَرَكـَيـْفَ فـَعَلَ رَبُّكَ بِاَصْحابِ الْفيِلِ، اَلَمْ يَجْعَلْ كَيْدَهُمْ فى تَضْليلٍ وَ اَرْسَلَ عَلَيْهِمْ طَيْرا اَبابيلَ، تَرْميهِمْ بِحِجارَةٍ مِنْ سِجّيلٍ.

فَجَعَلَهُمْ كَعَصْفٍ مَاْكوُلٍ))^(30) آيـا نـديـده اى كـه پـروردگـارت بـا اصـحـاب فـيـل چـه كـرد؟ آيـا مـكـرشـان را بـاطـل نـسـاخـت ؟ و بـر سـر آنـهـا پـرنـدگـان ابـابـيـل را فـرسـتـاد تـا آنـهـا را بـا سجيل سنگباران كردند و آنان را چون كاه نيمه جويده شده ساخت .

پـس از مـرگ ابـرهـه ، پـسـرانـش قـدرت را بـه دسـت گرفتند و بر مردم يمن ستم فراوان روا داشـتـنـد، تـا آنـكه فردى به نام سيف بن ذى يَزَنْ ابتدا نزد قيصر روم رفت و براى مقابله با حبشيان از او يارى طلبيد، امّا جواب رد شنيد. آن گاه به نزد پادشاه ايران (خسرو انوشيروان ) رفت و كمك خواست ، خسرو به دليل اينكه سرزمين يمن براى ايران فايده اقتصادى نداشت و به لشـكـركـشـى نـمـى ارزيـد، ابـتدا به سيف پاسخ منفى داد. ليكن زمانى كه خبر طلا و جواهرهاى فـراوان يـمن را از وى شنيد، به توصيه يكى از مشاورانش حاضر شد تعدادى از زندانيان خود را به كمك سيف بفرستد، با اين توجيه كه اگر آنان كشته شدند از شرشان خلاص مى شويم و اگر هم زنده بمانند به پيروزى بزرگى دست يافته ايم .^(31) ايـرانـيـان مـزبـور بـا كـمـك عـربها، حبشيان را شكست دادند و حكومتى دست نشانده خود روى كار

/ 56