از جمله ازدواجهاى معمول در روزگار جاهليت كه اسلام آن را ممنوع ساخت ، ازدواج تعويضى بود. عـربـهـا كـه بـه زنـان به ديده يك كالا مى نگريستند، مقام او را حتى به حد حيوان نيز رسانده بودند و در ازدواج تعويضى زنان خود را مثل مركب سوارى شان عوض مى كردند.
زناشويى دوستانه
برخى ازمردان و زنان بايكديگر روابط محرمانه بر قرار مى كردند. اين نوع رابطه تا آنجا كـه بـه بـدنـامـى زن مـنـتـهـى نـشـود، اشكالى نداشت . عربها معتقد بودند كه آنچه محرمانه و پنهانى باشد، مانعى ندارد، ولى آنچه آشكار شده ، مايه عاراست .^(186) اسلام رابطه ميان زن و مرد از راههاى نامشروع را حرام ساخت ، چه اين روابط پنهان بماند و چه آشـكـار شـود. مـرد و زن مـسـلمان بايد اهل عفت باشند و به نامحرم چشم ندوزند. رابطه نامشروع دراسلام حتى در حد يك نگاه هم حرام است .
زناشويى همگانى
يكى از انواع زناشويى كه به وسيله ثروتمندان براى كسب درآمد ترويج مى شد، زناشويى هـمـگـانى بود.افراد پولدار كنيزكان خود را به فحشا وادار مى كردند. فرزندانى كه از اين طـريـق مـتـولد مـى شـدنـد، به كمك قيافه شناسان به يكى از مردان منتسب مى شدند و اين امرى عـادى بـه شمار مى رفت . اسلام اين نوع زناشويى را ممنوع و وادار كردن كنيزان را به فحشا نكوهش كرد.^(187) قرآن كريم در اين باره چنين فرموده است :(( وَلا تـُكـْرِهـُوا فـَتـَيـاتـِكـُمْ عـَلَى الْبـِغـاءِ اِنْ اَرَدْنَ تـَحـَصُّنـاً لِتـَبـْتـَغـُوا عـَرَضَ الْحـَيـوةِ الدُّنْيا))^(188) و كـنـيـزكـان خـود را اگرخواستار پاكدامنى بودند مجبور به فحشا مسازيد تا چيزهاى گذراى زندگى را به دست آوريد.
ازدواج با زن پدر و دو خواهر
از جـمـله كـارهـاى ناپسندى كه اعراب دوران جاهليت مرتكب مى شدند، ازدواج با زن پدر و ازدواج بـا دو خواهر بطور همزمان بود. پس ازمرگ پدر، فرزندان او به ترتيب از بزرگ به كوچك مـى تـوانـسـتـنـد بـا زن پـدرشـان از دواج كـنـنـد. هـر كـس مـايـل بـه ايـن امـر بـود، جـامـه خود را به نشانه ازدواج بر آن زن مى افكند و از آن پس بطور رسـمـى هـمـسـر وى بـه حـسـاب مـى آمـد.^(189) خـداونـد مـمـنـوعـيـت ايـن كـار را بـا نزول آيه زير اعلام فرمود:(( وَ لاَ تـَنـْكـِحـُوا مـانـَكـَحَ ابـاءُكـُمْ مـِنَ النِّسـاءِ اِلاّ مـا قَدْ سَلَفَ إِنَّهُ كانَ فاحِشَةً وَ مَقْتاً وَ ساءَ سَبيلاً))^(190) و بـا آن زنـان كـه پدرانتان ازدواج كرده اند، ازدواج مكنيد، مگر آنچه (از ازدواج ) تاكنون انجام گرفته است زيرا آن كارى زشت ، مورد غضب خداوند و راه بدى است .ازدواج با دو خواهر بطور همزمان نيز درميان عرب روزگار جاهليّت رايج بود. اسلام ازدواج با خـواهـر زن پس از مرگ يا طلاق وى را جايز دانسته ، اما ازدواج همزمان را ممنوع اعلام كرده است . قرآن كريم دراين باره مى فرمايد:(( حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ .... وَاَنْ تَجْمَعُوا بَيْنَ الاُْخْتَينِ...))^(191) .. و حرام است برشما كه بين دو خواهر جمع كنيد...
چند همسرى
هـر مـردى در روزگـار جـاهليت مى توانست چندين همسر انتخاب كند. اين كار با انگيزه هاى متعددى نـظـيـر كـامـجـويـى ، تـوليد فرزندان بيشتر و تقليداز ديگران صورت مى گرفت . آنها نه مـحـدوديـتـى در تـعـداد زنـان قـائل بـودنـد و نـه حـقـوق و مـقـرراتـى بـراى آنـان در نـظـر مى گرفتند^(192)