اقسام خوف در نسبت به آنچه از آن بيم است‏ - راه روشن جلد 7

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

راه روشن - جلد 7

ملا محسن فیض کاشانی؛ مترجم: سیدمحمد صادق عارف

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

اين رو هر چه مايه ابطال عمر و اخلال در عقل و تندرستى آدمى شود و به سبب آن عمر بى‏حاصل گردد در مقايسه با امورى خسران و نقصان است هر چند بعضى از اقسام آن در رابطه با امور ديگرى فضيلت به شمار مى‏آيد، چنان كه شهادت در مقايسه با مراتب پايين فضيلت است نه در مقايسه با درجات پيامبران و صدّيقان.

از اين رو خوف اگر در عمل مؤثّر واقع نشود وجود آن برابر با عدم است و مانند تازيانه‏اى است كه بر حركت ستور چيزى نيفزايد، و چنانچه در عمل تأثير كند بر حسب اندازه ظهور اثر آن درجاتى خواهد داشت. مثلا اگر آدمى را جز بر عفّت كه عبارت از كفّ نفس از مقتضاى شهوات است واندارد چنين كسى داراى درجه‏اى از درجات خوف است و اگر در او ورع به بار آورد درجه عاليترى را احراز كرده است. بالاترين درجات آن اين است كه انسان را به مرتبه صدّيقان برساند و آن بدين گونه است كه ظاهر و باطن انسان را از هر چه غير خداست تهى مى‏گرداند، به طورى كه براى غير خدا در او مجالى باقى نمى‏ماند و اين بالاترين مراتب خوف است كه ممدوح و پسنديده است و اين امر با بقاى صحّت و عقل امكان پذير است و اگر به سر حدّ ازاله عقل و فقدان صحّت برسد بيماريى است كه اگر مقدور باشد واجب است آن را درمان كند.

اقسام خوف در نسبت به آنچه از آن بيم است‏

بدان خوف جز به سبب انتظار مكروه تحقّق نمى‏يابد، و مكروه يا ذاتا مكروه و ناگوار مى‏باشد مانند آتش و يا از آن جهت مورد نفرت است كه منجر به مكروه مى‏گردد. چنان كه گناهان از آن جهت مورد نفرتند كه در آخرت مكروه به بار مى‏آورند و بيمار بدان سبب از ميوه‏اى كه برايش زيانبار است نفرت دارد كه او را به مرگ مى‏كشاند لذا هر خائفى ناگزير يكى از اين دو نوع مكروه را در خاطر خود تصوّر مى‏كند و انتظار آن بتدريج در دلش قوّت مى‏گيرد تا آن حدّ كه هر گاه آن مكروه را به خاطر آورد دل او به سوزش در مى‏آيد.

مقام خائفان از حيث آنچه از مكروه و بيم بر دل آنها غلبه مى‏يابد مختلف است، برخى بر دل آنها چيزى غلبه مى‏كند كه ذاتا مكروه نيست بلكه به سبب منتهى شدن به مكروه مورد نفرت است، مانند كسى كه ترس از مرگ پيش از آن كه توبه كند بر دل او

/ 527