آيه: 104 يَوْمَ نَطْوِي السَّمَاء كَطَيِّ السِّجِلِّ لِلْكُتُبِ كَمَا بَدَأْنَا أَوَّلَ خَلْقٍ نُّعِيدُهُ وَعْدًا عَلَيْنَا إِنَّا كُنَّا فَاعِلِينَ
ترجمه:
روزي كه آسمان را همچون طومار نوشته ها درهم مي پيچيم (و) همان گونه كه آفرينش را آغاز كرديم ، آن را باز مي گردانيم ، (اين ) وعده اي است بر عهده ي ما (و) ما حتما انجام دهنده (ي وعده هاي خود) هستيم .نکته ها
كلمه ((سجل ّ)) در اصل به قطعه سنگي گفته مي شده كه روي آن مي نوشتند، ولي كم كم به اوراقي كه مطالب بر روي آن نوشته مي شود، اطلاق گرديده است .تشابه پيدايش قيامت با آفرينش ابتدائي جهان ، بارها مورد اشاره قرآن قرار گرفته است ، يكجا مي فرمايد: (كما بدئكم تعودون ) (760) همان گونه كه در آغاز شما را آفريد، باز شما برمي گرديد، در آيه اي ديگر مي خوانيم : (هوالّذي يبدء الخلق ثم ّ يعيده و هو اهون عليه ) (761) او كسي است كه آفرينش را آغاز كرده و سپس آن را تكرار مي كند، در حالي كه آن بر او آسان تر است .مراد از آسمان در اين آيه ، تمام آسمان هاست ، زيرا در جاي ديگري فرموده است : (و السموات مطويّات بيمينه ...) (762) حضرت علي (ع) فرمودند: انسان در قيامت عريان محشور مي شود، سپس حضرت اين آيه را تلاوت فرمودند: (كما بدءنا اوّل خلق ...) (763)پيام ها:
1- نظام هستي ازلي و ابدي نيست و سرانجام دستخوش تغيير و تحول خواهد گرديد. (يوم نطوي السماء... كما بدءنا)2- قدرت خداوند نسبت به درهم پيچيدن آسمان ها، به آساني پيچيدن يك طومار است . (كطي ّ السجل ّ)3- تمثيل ، بهترين و رساترين راه براي تفهيم و تفهم است . (كطي ّ السجل ّ) 4- همان گونه كه پيچيدن يك طومار به معناي محو نوشته هاي آن نيست ، درهم پيچيده شدن آسمان ها نيز نشانه نابودي آفريده ها نيست . (كطي ّ السجل ّ للكتب )5- هرگونه تغيير و تحوّل در آسمان ها با خواست و اراده ي الهي است . (نطوي بدأنا نعيده )6- خدا مخلوقات درهم پيچيده را مانند آفرينش اوّل باز خواهد آفريد. (نعيده )7- وعده هاي الهي حتمي است و عملي مي شود. (انا كنا فاعلين )760-اعراف ، 26
761-روم ، 27
762-زمر، 67
763-نهج البلاغه ، خطبه 111