آيه: 70 وَأَرَادُوا بِهِ كَيْدًا فَجَعَلْنَاهُمُ الْأَخْسَرِينَ
ترجمه:
و (اگر چه ) آنان براي او (تدبير بد و) كيدي را اراده كردند، ولي ما آنها را از زيانكارترين (مردم ) قرار داديم .نکته ها
مردان خدا اهداف مقدّس خود را در هر شرايطي دنبال مي كنند و لحظه اي آرام نمي گيرند، هرچند تلاشهاي آنان در قالب هاي متفاوتي صورت پذيرد. حضرت ابراهيم (ع) در مسير رسالت الهي خويش ابتدا به سراغ عمو و قومش مي رود و آنانرا به سوي توحيد و يكتا پرستي دعوت مي كند و چون نتيجه اي حاصل نمي شود در دوّمين مرحله به سراغ بت ها مي شتابد و همه آنها را درهم مي شكند، آنگاه فطرتشان را مخاطب قرار داده و به بيدار كردن آنان مي پردازد و سرانجام پس از اندرز و توبيخ ، آنها را به تعمق و انديشه وامي دارد.در ماجراي پرتاب حضرت ابراهيم به درون آتش ، مطالب زيادي در تفاسير آمده است ، از جمله اينكه مشركان با كمك و راهنمايي شيطان منجنيق ساختند، ولي آن حضرت با توكّل بي نظيرش به خداوند، از احدي از فرشتگان حتّي جبرئيل كمكي نگرفت ودر آن هنگام به مناجات و راز و نياز با پروردگار و توسّل به محمّد و آل محمّد: مشغول بود.واژه ي ((أخسرين )) در قرآن كريم به كساني اطلاق شده است كه كار بدي را انجام مي دهند، امّا گمان مي كنند كه كارشان خوب است ، پس زيان خود را درك نمي كنند، تا در پي جبران آن باشند.امام صادق (ع) فرمودند: وقتي خداوند به آتش امر كرد: (كوني بردا) دندان هاي ابراهيم از شدّت سرما (در ميان آتش نمروديان ) به هم مي خورد، تا آنكه گفته شد: (و سلاما) (725)پيام ها:
1- يكي از شيوه هاي دعوت مردم به دين ، آگاه كردن آنان به ضرر بي ديني است . (لاينفعكم و لا يضركم )2- سرچشمه و انگيزه ي عبادت ، دستيابي به خير و يا نجات از شر است كه بت ها بر هيچكدام قادر نيستند. (لاينفعكم شيئا و لا يضرّكم )3- اگر زمينه مناسبي براي بيداري پيدا شد بايد منحرفان را تحقير كرد. (اف لكم و لما تعبدون من دون اللّه )4- عواطف بايد تحت الشعاع مكتب باشد. (اف ّ لكم ) با توجّه به اينكه عموي او نيز بت پرست بود.5- بت پرستي با عقل سازگار نيست . (افلا تعقلون ?) (افراد بي خرد لجوج سزاوار توبيخ هستند) (أفلا تعقلون ) 6- توحيد، انديشه اي عقلاني است . (أفلا تعقلون )7- كساني به زور متوسل مي شوند كه از عقل و منطق بي بهره اند. (حرّقوه )8- مردان خدا تا پاي جان بر اهداف خود پايدار هستند. (حرّقوه ) سوزاندن ، سخت ترين نوع قتل است .9- بقاي شرك با نابودي موحّدان امكان پذير است . (حرّقوه وانصروا آلهتكم )10- تعصّصبات نابجا، انسان را تا مرز سوزاندن پيامبر به پيش مي برد. (حرّقوه و انصروا آلهتكم )11- دشمن در تحريك توده هاي ناآگاه ، به مقدّسات متوسّل مي شود، (انصروا آلهتكم ) وبه غيرت وحميّت نيز تمسّك مي جويد. (ان كنتم فاعلين )12- خداوند، هم سبب ساز است و هم سبب سوز. (يا نار كوني بردا و سلاما) سبب ساز است ، زيرا نفس حضرت عيسي (ع) را سبب زنده شدن مردگان قرار مي دهد، و سبب سوز است ، زيرا سوزندگي را از آتش مي گيرد و آن را بر ابراهيم سرد و سلامت مي كند.13- هستي شعور دارد ومخاطب قرار مي گيرد. (يا نار كوني بردا وسلاما) و نفرمود: ((فجعلنا النار بردا و سلاما))14- آثار موجودات به خواست و اراده ي الهي است . (يا نار كوني بردا و سلاما)15- نور حق ّ، با نار كفر خاموش نمي شود. (قالوا حرّقوه ... قلنا يا نار كوني بردا)16- قدرت خداوند مي تواند همه ي توطئه ها را خنثي كند. (ارادوا به كيدا فجعلناهم الاخسرين )17- عاقبت ، حق ّ پيروز است . (ارادوا جعلناهم الاخسرين )725-كافي ، ج 8، ص 318