آيه: 109 فَإِن تَوَلَّوْا فَقُلْ آذَنتُكُمْ عَلَى سَوَاء وَإِنْ أَدْرِي أَقَرِيبٌ أَم بَعِيدٌ مَّا تُوعَدُونَ
ترجمه:
پس اگر روي برگرداندند پس (به آنان ) بگو: به همه ي شما بطور يكسان اعلام (خطر) كردم و من نمي دانم آن وعده اي (از عذاب الهي ) كه به شما داده شده ، آيا (زمان وقوعش ) نزديك است ، يا دور.!
نکته ها
سؤال : از آيات و روايات بسياري استفاده مي شود كه پيامبراسلام (ص ) علم غيب گسترده اي داشته اند، همانگونه كه در دعاي ندبه مي خوانيم : ((و علمته علم ما كان و مايكون الي انقضاء خلقه )) يعني خدايا! تو به پيامبرت ، علم گذشته و علم آينده جهان را تعليم دادي .امّا در آياتي نظير آيه ي فوق به عباراتي برمي خوريم كه نشاني از عدم علم پيامبر (ص ) است ، آيا اين آيات و روايات با يكديگر متناقضند و يا وجه جمعي ميان آنها وجود دارد? پاسخ : علم غيب دو گونه است ، بخشي از آن به ذات احديّت اختصاص دارد و كسي را بر آن راهي نيست ، از جمله زمان وقوع قيامت ، چنانكه در دعا نيز مي خوانيم : ((و بحق ّ علمك الّذي استأثرت به لنفسك )) خدايا! تو را بحق ّ علمي كه آن را مخصوص خودت قرار دادي ، امّا بخش ديگري از آن را خداوند به انبيا واوليا و هركه بخواهد عنايت مي فرمايد، آنچنان كه در اين آيه مي بينيم : (تلك من انباء الغيب نوحيه اليك ) (773) همان طور كه بسياري از مسائل قرآن را اموري غيبي تشكيل مي دهد.وعده ي الهي براي كفّار، هم شكست و نابودي در جنگ ها و هم هلاكت و قهر و عذاب در قيامت است .(ما توعدون )پيام ها:
1- بعضي از مردم لجوج ، حتّي از ((رحمه للعالمين )) نيز روي برمي گردانند. (و ما ارسلناك الاّ رحمه للعالمين ... فان تولّوا)2- انسان مختار است نه مجبور، لذا مي تواند حتّي در برابر دعوت و درخواست انبيا نيز مقاومت و اعراض كند. (فان تولّوا)3- نبايد انتظار داشت كه همه ي مردم سخن حق ّ را بپذيرند كه اين هدف براي انبيا نيز محقّق نشده است . (فان تولّوا)4- در مقابل لجاجت و اعراض مردم ، مسئوليّت خود را از دست ندهيم . (فان تولّوا فقل )5- همه مردم بطور يكسان مخاطب هشدارهاي پيامبران هستند و در اين ميان ، جنسيّت ، نژاد و زبان مطرح نيست . (آذنتكم علي سواء) (آري در تبليغ ، همه مردم را با ديده ي يكسان بنگريم ) (علي سواء)6- هر چه را نمي دانيم ، با صراحت بگوييم ، نمي دانم . (ان أدري )7- يك سري علوم ، مخصوص به ذات مقدّس خداوند است . (ان أدري أقريب )773-آل عمران ، 44