برگزیده ای از تسنیم نسخه متنی

براساس تعليم و ارائه الهي، مناسك خود را از عرفات آغاز كرد و خداوند نيز همان حج ابراهيمي را به پيامبر اكرم(صلّي الله عليه و آله و سلّم) آموخت و ايشان هم به مسلمانان دستور داد كه مناسكتان را از من بگيريد: «خذوا عنّي مناسككم».[1]

طبق برخي روايات، جمله (فَاِذا اَفَضتُم مِن عَرَفت) ممكن است درباره روش و عملكرد جاهلانه برخي از سران قريش باشد كه بر اساس نژاد بهتر، قبيله خود را در جاهليت داراي امتيازات موهومي دانسته و خود را فرزندان ابراهيم و سرپرستان خانه خدا و از همه برتر مي‌پنداشتند و نيز خود را به نام «حُمْس» (كساني كه در دين خود محكم و پابرجاي‌اند) معرّفي مي‌كردند و معتقد بودند نبايد در مراسم حجّ براي وقوف، به عرفات كه خارج از حرم است بروند، بلكه بايد در مشعر حرام (مزدلفه) كه در محدوده حرم است وقوف كنند، چون ساكن و اهل حَرَم‌اند؛ ولي ديگران كه از راه دور مي‌آيند بايد به عرفات بروند، حال آنكه به خوبي مي‌دانستند وقوف در عرفات، جزو مناسك حجّ ابراهيمي است.

قرآن كريم در آيه بعد بر رفتار جاهلانه آنان خط بطلان كشيد و به آنان دستور داد كه در عرفات وقوف كنند و از همانجا كه ساير مردم افاضه دارند مناسك حجّ را شروع كنند: (ثُمَّ اَفيضوا مِن حَيثُ اَفاضَ النّاس)[2]، براين‌اساس، آيه بعدي از نظر رتبه بر آيه مورد بحث، مقدم است و در اصل، ترتيب چنين است: «ثم أفيضوا من حيث أفاض الناس فإذا أفضتم من عرفَت

[1] ـ مستدرك الوسائل، ج9، ص420؛ عوالي اللئالي، ج4، ص34؛ نهج الحق، ص474473.

[2] ـ سوره بقره، آيه 199.