بحث روايي - برگزیده ای از تسنیم نسخه متنی

مغفرت در حقيقت نوعي «لكه‏گيري» است. خداوند وقتي مي‌خواهد كسي را به «صبغه‌الهي» رنگ‌ميزي كند، ابتدا لكه‌هاي گناه را از صفحه‏جان او زدوده و او را شفاف و نوراني مي‌كند. سپس دل و جان او را به رحمت خاص خود كه همان «صبغه الهي» است، مزين مي‌سازد.

بحث روايي

شأن نزول

عن أبي عبدالله(عليه‌السلام) قال: «... و كانت قريش تفيض من المزدلفة، و هي جَمْع، و يمنعون النّاس أن يفيضوا منها، فأقبل رسول الله(صلّي الله عليه و آله و سلّم) و قريش ترجو أن‏يكون إفاضته من حيث كانوا يفيضون، فأنزل الله تعالي عليه: (ثُمَّ اَفيضوا مِن حَيثُ اَفاضَ النّاسُ واستَغفِروا اللّه)؛ يعني إبراهيم و إسماعيل و إسحاق في‌فاضتهم منها و من كان بعدهم... ».[1]

اشاره: قبل از اسلام قريش و بسياري از اهل مكّه در موسم حجّ از سر كبر به عرفات كه خارج از حَرَم بود نمي‌رفتند و روز عرفه در مشعر حرام مي‌ماندند و با ظهور اسلام اميدوار بودند وقوف و افاضه پيامبر اكرم(صلّي الله عليه و آله و سلّم) نيز مانند آنان باشد؛ ولي آيه فوق از ايشان خواست مانند همه مردم به پيروي از سنّت ابراهيم(عليه‌السلام) در عرفات وقوف كرده و از كرده خويش استغفار كنند.

اگر در اين روايت و برخي روايات ديگر «النّاس» بر حضرت ابراهيم(عليه‌السلام) و فرزندان معصوم او تطبيق شده بدين جهت است كه مردم در وقوف و افاضه پيرو آنان بودند و اگر در رواياتي آمده كه منظور از «النّاس» ما هستيم: «فنحن

[1] ـ الكافي، ج4، ص246.