معناي «ثُمّ» - برگزیده ای از تسنیم نسخه متنی
آنكه اگر مورد اتفاق، امر اجتهادي و نظري باشد.
3. محتمل است كه آيه به اصل افاضه از عرفات به مشعر يا افاضه از مشعر به منا ناظر نباشد، بلكه كيفيت هر دو افاضه را بيان كند؛ يعني همان‌گونه كه توده متشرّع وقار و آرامش را در كوچ از عرفات و مشعر مراعات مي‌كنند شما نيز چنين باشيد. در اين صورت (حَيث) بر مكان مبهم اطلاق شده است، به اعتبار حالت كسي كه در آن مكان است.[1]
احتمال نخست هرچند از برخي جهات با شأن نزول هماهنگ است؛ ليكن اولاً آن شأن نزول با سياق آيات سازگار نيست. ثانياً آن شأن نزول به حديث صحيح و معتبر استناد ندارد. ثالثاً اصل هم بر عدم تقديم و تأخير است، پس اين آيه درباره وقوف در مشعر حرام و كوچ كردن از آنجا به سوي سرزمين منا براي انجام اعمال مناست.
جمله (اَفيضوا) بنابر احتمال اول، خطاب به سران قريش و بنا بر احتمال دوم، خطاب به همه زائران و حاجياني است كه پس از توقف در مشعر حرام به سوي منا كوچ مي‌كنند. استعمال «ثم» نيز حقيقي است، چون ميان دوافاضه، تراخي زمان هست.
معناي «ثُمّ»
زمخشري در معناي (ثُمَّ اَفيضوا... ) مي‌گويد: سپس از عرفات افاضه كنيد؛ نه از مزدلفه، بنابراين، جايگاه كلمه «ثمّ» در اين آيه مانند جايگاه همين كلمه در مثال «أحسن إلي النّاس ثمّ لا تحسن إلي غير كريم» است؛ يعني واژه «ثمّ»
لطفا منتظر باشید ...
