برگزیده ای از تسنیم نسخه متنی

است، چنان كه پيامبر اكرم(صلّي الله عليه و آله و سلّم) بر اثر صدّ دشمن در همان مكان صَدّ، يعني حديبيّه، قرباني كردند و به طور مطلق از وضع احرام خارج شدند[1]، حال آنكه طبق اين آيه تا قرباني به مكه يا منا نرسيده است، نبايد سر را تراشيد، پس (حَتّي يَبلُغَ الهَدي مَحِلَّه) نشان مي‌دهد كه (اُحصِرتُم) درباره خصوص‏بيماري است؛ نه ويژه صدّ يا اعم از بيماري و صدّ.[2]

در پاسخ مي‌توان گفت كه جمله (ولاتَحلِقوا رُءوسَكُم حَتّي يَبلُغَ الهَدي مَحِلَّه) جداگانه و محتواي آن حكمي مستقل است و با جمله قبل پيوند ندارد و شايد بر فرض اثبات پيوند، بتوان گفت كه محصور نبايد سر را بتراشد تا قرباني را به محل قرباني برساند؛ خواه محل قرباني مكه و منا باشد يا محبس او.

شاهد خارجي، آياتي است كه احصار در آنها مصدود و محبوس را هم دربرگرفته است:

أ. (فَاِذَا انسَلَخَ الاَشهُرُ الحُرُمُ فَاقتُلوا المُشرِكينَ حَيثُ وجَدتُموهُم وخُذوهُم واحصُروهُم).[3] «حصر» در اينجا گرفتن و زنداني كردن مشركان، پس از پايانِ‏مهلت چهار ماهه است.[4]

[1] ـ السيرة النبويه، ابن هشام، ج3، ص333.

[2] ـ ر.ك: زبدة البيان، ص235 236.

[3] ـ سوره توبه، آيه 5.

[4] ـ منظور از اَشهُر حُرُم در اين آيه، همان چهار ماهي است كه به مشركان مهلت داده شد كه در آيه 2 سوره توبه معهود است و آن، بيست روز از ذيحجّه، محرّم، صفر، ربيع اول و ده روز نخست از ربيع ثاني است؛ نه ماههاي حرام (رجب، ذيقعده، ذيحجه و محرّم) (ر.ك: التبيان، ج5، ص173؛ مجمع البيان، ج5 6، ص12). براي توضيح بيشتر مراجعه شود به تفسير همين آيه.