برگزیده ای از تسنیم نسخه متنی

محرمات احرام تقريباً 24 چيز است و آمدن سه مورد از آن در اين آيه نشان اهميت آنهاست. برخي از اين محرمات در غير حال احرام نيز حرام است؛ ولي خداوند آنها را به جهت عظمت حجّ بيان كرده است. بديهي است حرمت آنها در حال احرام شدّت مي‌يابد.[1]

امور سه‌گانه ياد شده به محرمات حال احرام اختصاصي ندارد؛ يعني رَفَث، اعم از حلال و حرام و نيز جدال مطلقاً (غير از احتجاج و مناظره علمي به نحو معقول و مقبول) و فسق مطلقاً ممنوع است؛ خواه آنچه در خصوص حال احرام فسوق است، مانند صيد خشكي و خواه آنچه در غير حال احرام نيز فسق و گناه محسوب مي‌شود. برخي، مانند طبري، آن را مخصوص حال احرام دانسته‌اند؛ يعني رَفَث و جدال و صيدي كه در غير حال احرام حلال است در حال احرام ممنوع است[2]؛ ليكن وجهي براي صرف نظر از اطلاق نيست، زيرا محرمات در غير حال احرام در اين‏حال داراي شدت حرمت‌اند.

واژه فسوق و فسق هر دو مفرد و مصدرند.[3] تطبيق فسق بر «كذب در مفاخره» دليل حصر در اين كذب نيست، بلكه ساير اقسام دروغ نيز فسق محسوب شده و حرمت آن در حال احرام شديد است. هرچند شيخ مفيدِ نسبت به برخي از اين امور، مانند كذب، فتوا به فساد حج داد[4]؛ ليكن دليل معتبري بر فساد حج به دروغ حتي دروغ در مفاخره وجود ندارد. البته مقصود از فساد حج همان معناي فساد نماز به وسيله يكي از مبطلات نيست، زيرا حج

[1] ـ ر.ك: جواهر الكلام، ج18، ص286 به بعد.

[2] ـ جامع البيان، مج2، ج2، ص360.

[3] ـ التفسير الكبير، مج3، ج5، ص164.

[4] ـ المقنعه، ص432.