مسأله 1727 - كسى كه كفاره روزه رمضان بر او واجب است، بايد يك بنده آزاد كند، يا بدستورى كه در مسأله بعد گفته مى شود دو ماه روزه بگيرد يا شصت فقير را سير كند يا به هر كدام يك مد كه تقريبا ده سير است، طعام يعنى گندم يا جو ومانند اينها بدهد، وچنانچه برايش ممكن نباشد، مخير است بين اين كه هيجده روز روزه بگيرد، ويا اين كه هر چند مد كه مى تواند بفقرا اطعام بدهد، واگر نتواند بدهد، بايد استغفار كند اگر چه مثلا يك مرتبه بگويد استغفر الله، واحتياط واجب آن است كه هر وقت بتواند كفاره را بدهد.مسأله 1728 - كسى كه مى خواهد دو ماه كفاره روزه رمضان را بگيرد، بايد سى ويك روز آن را پى در پى بگيرد، واگر بقيه آن پى در پى نباشد اشكال ندارد.مسأله 1729 - كسى كه مى خواهد دو ماه كفاره روزه رمضان را بگيرد نبايد موقعى شروع كند كه در بين سى ويك روز روزى باشد كه مانند عيد قربان روزه آن حرام است.مسأله 1730 - كسى كه بايد پى در پى روزه بگيرد، اگر در بين آن بدون عذر يك روز، روزه نگيرد، يا وقتى شروع كند كه در بين آن بروزى برسد كه روزه آن واجب است، مثلا بروزى برسد كه نذر كرده آنروز را روزه بگيرد بايد [ 322 ] روزه ها را از سر بگيرد.مسأله 1731 - اگر در بين روزهائى كه بايد پى در پى روزه بگيرد عذرى مثل حيض يا نفاس يا سفرى كه در رفتن آن مجبور است، براى او پيش آيد، بعد از بر طرف شدن عذر واجب نيست روزه ها را از سر بگيرد بلكه بقيه را بعد از بر طرف شدن عذر بجا مى آورد.مسأله 1732 - اگر به چيز حرامى روزه خود را باطل كند، چه آن چيز اصلا حرام باشد مثل شراب وزنا يا بجهتى حرام شده باشد مثل نزديكى با عيال خود در حال حيض، بنابر احتياط واجب كفاره جمع بر او واجب مى شود، يعنى بايد يك بنده آزاد كند، ودو ماه روزه بگيرد، وشصت فقير را سير كند، يا بهر كدام اينها يك مد طعام بدهد، وچنانچه هر سه برايش ممكن نباشد، هر كدام آنها كه ممكن است بايد انجام دهد.مسأله 1733 - اگر روزه دار دروغى را بخدا وپيغمبر صلى الله عليه وآله وسلم نسبت دهد بنابر احتياط واجب يك كفاره بر او لازم است نه كفاره جمع.مسأله 1734 - اگر روزه دار در يك روز ماه رمضان چند مرتبه جماع كند بنابر احتياط به همان اندازه كفاره بر او واجب است، واگر جماع او حرام باشد به همان اندازه كفاره جمع واجب مى شود.مسأله 1735 - اگر روزه دار در يك روز ماه رمضان چند مرتبه غير جماع كار ديگرى كه روزه را باطل مى كند انجام دهد براى همه آنها يك كفاره كافى است، وبنابر احتياط مستحب به همان اندازه كه افطار كرده كفاره بدهد.مسأله 1736 - اگر روزه دار جماع حرام كند وبعد با حلال خود جماع نمايد براى هر كدام كفاره مستقل واجب است.مسأله 1737 - اگر روزه دار كارى كه حلال است وروزه را باطل مى كند، انجام دهد، مثلا آب بياشامد، وبعد كار ديگرى كه حرام است وروزه را باطل [ 323 ] مى كند انجام دهد، مثلا غذاى حرامى بخورد، يك كفاره كافى است.مسأله 1738 - اگر روزه دار آروغ بزند وچيزى در دهانش بيايد، چنانچه عمدا آنرا فرو ببرد، روزه اش باطل است، وبايد قضاى آنرا بگيرد، وكفاره هم بر او واجب مى شود، واگر خوردن آن چيز حرام باشد، مثلا موقع آروغ زدن خون يا غذائى كه از صورت غذا بودن خارج شده بدهان او بيايد، وعمدا آنرا فرو ببرد، بايد قضاى آن روزه را بگيرد، وبنابر احتياط كفاره جمع هم بر او واجب مى شود.مسأله 1739 - اگر نذر كند كه روز معينى را روزه بگيرد، چنانچه در آن روز عمدا روزه خود را باطل كند بايد يك بنده آزاد كند، يا دو ماه پى در پى روزه بگيرد يا به شصت فقير اطعام دهد.مسأله 1740 - كسى كه مى تواند وقت را تشخيص دهد اگر بگفته كسى كه مى گويد مغرب شده افطار كند، وبعد بفهمد مغرب نبوده است بنابر احتياط قضاء وكفاره بر او واجب است.مسأله 1741 - كسى كه عمدا روزه خود را باطل كرده، اگر بعد از ظهر مسافرت كند يا پيش از ظهر براى فرار از كفاره سفر نمايد، كفاره او ساقط نمى شود، بلكه اگر قبل از ظهر مسافرتى براى او پيش آمد كند، بنا بر احتياط كفاره بر او واجب است.مسأله 1742 - اگر عمدا روزه خود را باطل كند، وبعد عذرى مانند حيض يا نفاس يا مرض براى او پيدا شود كفاره بر او واجب نيست.مسأله 1743 - اگر يقين كند كه روز اول ماه رمضان است و