مسأله 1536 - در زمان غيبت ولى عصر (عج) نماز جمعه واجب تخييرى است (يعنى مكلف مى تواند روز جمعه به جاى نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولى جمعه افضل است وظهر احوط واحتياط بيشتر در آن است كه هر دو را بجا آورد. [ 286 ] مسأله 1537 - كسى كه نماز جمعه را بجا آورده واجب نيست نماز ظهر را هم بخواند، ولى احتياط مستحب آن است كه آن را نيز بجا آورد.
شرايط نماز جمعه
مسأله 1538 - نماز جمعه تنها توسط مردان منعقد مى شود، ولى زنان هم مى توانند در آن شركت كنند.مسأله 1539 - نماز جمعه بايد به جماعت برگزار شود ونمى توان آن را به طورى فرادى بجا آورد.مسأله 1540 - همه شرائطى كه در نماز جماعت معتبر است در نماز جمعه نيز لازم است، مانند: نبودن حائل، بالاتر نبودن جاى امام، فاصله بيش از حد نداشتن وغير اينها.(1) 1 - پيرامون شرائط، موانع، مبطلات، خلل، شك، سهو وغيره به فصل مربوط به نماز جماعت مراجعه شود.مسأله 1541 - همه شرائطى كه در امام جماعت لازم است بايد در امام جمعه هم باشد مانند: عقل، ايمان، حلال زادگى وعدالت.ولى امامت كودكان و زنان در نماز جمعه جائز نيست، اگر چه در نمازهاى ديگر براى خودشان براى كودكان مميز جائز است، وبراى زنها احتياط وجوبى در ترك است.مسأله 1542 - بر هر مرد مكلف آزاد غير مسافرى كه نابينا، بيمار وپير فرتوت نباشد، نماز جمعه واجب است البته در صورتى كه فاصله او تا محل اقامه جمعه بيش از دو فرسخ نباشد.بنابر اين بر كسانى كه فاقد يكى از شروط باشند حركت به سوى نماز جمعه به فرض اين كه وجوب تعيينى هم داشته باشد واجب نيست گرچه حضور در آن برايشان هيچ مشقتى نداشته باشد.مسأله 1543 - كمترين فاصله لازم بين دو نماز جمعه، يك فرسخ است. [ 287 ] مسأله 1544 - كمترين عدد لازم براى انعقاد نماز جمعه پنج نفر است كه بايد يكى از آنها امام باشد.پس نماز جمعه با كمتر از 5 نفر واجب نيست ومنعقد نمى شود ولى اگر هفت نفر وبيشتر باشند فضيلت جمعه بيشتر خواهد بود.مسأله 1545 - در صورت وجود شرائط لازم، نماز جمعه بر سكنه شهرها وشهركها و حاشيه نشينان آنها و روستائيان، چادر نشينان وبيابانگردهايى كه روش زندگى آنها چنين است واجب است.مسأله 1546 - فاقدين شرائط وجوب نماز جمعه اگر اتفاقا در نماز حاضر شوند يا با مشقت خود را به آن برسانند نمازشان صحيح است ونماز ظهر بر آنها واجب نيست.همچنين كسانى كه با وجود باران يا سرماى شديد يا نداشتن پا يا عضو ديگر كه موجب مشقت واسقاط تكليف نماز جمعه است در نماز جمعه شركت كردهاند، نمازشان صحيح است.اما اگر ديوانه به نماز جمعه بپردازد نمازش صحيح نيست ولى نماز جمعه پسران نا بالغ صحيح است گرچه نمى توانند مكمل عدد لازم (5 نفر) باشند همان گونه كه نمى توانند به تنهايى تشكيل نماز جمعه بدهند.مسأله 1547 - مسافر مى تواند در نماز جمعه شركت كند ودر اين صورت نماز ظهر از او ساقط است.لكن مسافرين به تنهايى (بدون شركت حاضرين) نمى توانند نماز جمعه تشكيل دهند ودر اين صورت نماز ظهر بر آنها واجب است.ونيز مسافر نمى تواند مكمل عدد لازم (5 نفر) باشد ولى اگر مسافرين قصد اقامه (ده روز يا بيشتر) بنمايند مى توانند نماز جمعه تشكيل دهند.مسأله 1548 - زنان مى توانند در نماز جمعه شركت كنند ونمازشان صحيح است ومجزى از نماز ظهر است اما به تنهايى (بدون شركت مردان) نمى توانند نماز جمعه تشكيل دهند چنانكه نمى توانند مكمل عدد لازم - 5 نفر - هم باشند، زيرا نماز جمعه با شركت مردان منعقد مى شود. [ 288 ] مسأله 1549 - خنثى مشكله (1) مى تواند در نماز جمعه شركت كند ولى نمى تواند مكمل عدد لازم (5 نفر) يا امام جمعه باشد، پس اگر غير از او فقط چهار نفر جمع شده باشند نماز جمعه برگزار نمى شود وبايد نماز ظهر بخوانند.1 - كسى كه مرد يا زن بودنش اصلا معلوم نيست.
وقت نماز جمعه
مسأله 1550 - وقت نماز جمعه با زوال خورشيد شروع مى شود وتا وقتى كه سايه شاخص به اندازه دو قدم متعارف برسد، امتداد دارد، ولى احتياط واجب آن است كه از اوائل عرفى زوال تأخير نياندازند واگر تأخير افتاد احتياط مستحب آن است كه نماز ظهر را بخوانند.مسأله 1551 - اگر امام خطبهها را قبلا شروع كرده وهنگام زوال به