مسأله 2255 - مالى را كه مستأجر بابت اجاره مى دهد بايد معلوم باشد.پس اگر از چيزهائى است كه مثل گندم با وزن معامله مى كنند، بايد وزن آن معلوم باشد واگر از چيزهائى است كه مثل تخم مرغ يا اسكناس با شماره معامله مى كنند بايد شماره آن معين باشد واگر مثل اسب وگوسفند است بايد اجاره دهنده آن را ببيند، يا مستأجر خصوصيات آن را به او بگويد.مسأله 2256 - اگر زمينى را براى زراعت جو يا گندم يا محصول ديگر اجاره دهد ومال الاجاره را از محصول همان زمين قرار دهد اجاره صحيح نيست.مسأله 2257 - كسى كه چيزى را اجاره داده، تا آن چيز را تحويل ندهد حق ندارد اجاره آن را مطالبه كند، ونيز اگر براى انجام عملى اجير شده باشد، پيش [ 423 ] از انجام عمل حق مطالبه اجرت ندارد.مسأله 2258 - هر گاه چيزى را كه اجاره داده تحويل دهد، اگر چه مستأجر تحويل نگيرد يا تحويل بگيرد وتا آخر مدت اجاره از آن استفاده نكند، بايد مال الاجاره آن را بدهد.مسأله 2259 - اگر انسان اجير شود كه در روز معينى كارى را انجام دهد ودر آن روز براى انجام آن كار حاضر شود، كسى كه او را اجير كرده اگر چه آن كار را به او مراجعه نكند، بايد اجرت او را بدهد مثلا اگر خياطى را در روز معينى براى دوختن لباسى اجير نمايد وخياط در آن روز آماده كار باشد اگر چه پارچه را به او ندهد كه بدوزد، بايد اجرتش را بدهد چه خياط بيكار باشد، چه براى خودش يا ديگرى كار كند.مسأله 2260 - اگر بعد از تمام شدن مدت اجاره معلوم شود كه اجاره باطل بوده، مستأجر بايد مال الاجاره را به مقدار ارزش معمول به صاحب ملك بدهد، مثلا اگر خانهاى را يك ساله به هزار تومان اجاره كند بعد بفهمد اجاره باطل بوده، چنانچه اجاره آن خانه معمولا پانصد تومان است بايد پانصد تومان را بدهد واگر دو هزار تومان است بايد دو هزار تومان را بپردازد.ونيز اگر بعد از گذشتن مقدارى از مدت اجاره معلوم شود كه اجاره باطل بوده، بايد اجاره آن مدت را به مقدار معمول به صاحب ملك بدهد.مسأله 2261 - اگر چيزى را كه اجاره كرده از بين برود، چنانچه در نگهدارى آن كوتاهى نكرده ودر استفاده بردن از آن هم زياده روى ننموده ضامن نيست.ونيز اگر مثلا پارچهاى را كه به خياط داده از بين برود يا در آتش سوزى بسوزد، در صورتى كه خياط زياده روى نكرده ودر نگهدارى آن هم كوتاهى نكرده باشد، نبايد عوض آن را بدهد.مسأله 2262 - هر گاه صنعتگر چيزى را كه گرفته ضايع كند، ضامن است. [ 424 ] مسأله 2263 - اگر قصاب سر حيوانى را ببرد وآن را حرام كند چه مزد گرفته باشد، چه مجانى سر بريده باشد، بايد قيمت آن را به صاحبش بدهد.مسأله 2264 - اگر حيوانى را اجاره كند ومعين كند كه چقدر بار بر آن بگذارد، چنانچه بيشتر از آن مقدار بار كند وآن حيوان بميرد يا معيوب شود ضامن است.ونيز اگر مقدار بار را معين نكرده باشند وبيشتر از معمول بار كند و حيوان تلف شود، يا معيوب گردد ضامن است واجرت مقدار زياده را هم بدهكار است.مسأله 2265 - اگر حيوانى را براى بردن بار شكستنى اجاره دهد چنانچه آن حيوان بلغزد، يا رم كند وبار را بشكند، صاحب حيوان ضامن نيست.ولى اگر به واسطه زدن ومانند آن كارى كند كه حيوان زمين بخورد وبار را بشكند ضامن است.مسأله 2266 - اگر كسى بچهاى را ختنه كند وضررى به آن بچه برسد، يا بميرد چنانچه بيشتر از معمول بريده باشد ضامن است واگر متخصص بوده و بيشتر از معمول نبريده باشد ضامن نيست، اما اگر تشخيص ضرر داشتن يا ضرر نداشتن را هم بعهده او گذاشته باشند جراح ضامن است.مسأله 2267 - اگر پزشك بدست خود به مريض دوا بدهد يا تزريق كند، يا به عنوان طبابت نسخهاى براى بيمار بنويسد يا دستورى به او بدهد ومريض دارو را بخورد، چنانچه در طبابت و معالجهاش خطا كند وبه مريض ضررى برسد يا بميرد، پزشك ضامن است.ولى اگر در مقام طبابت ومعالجه نباشد بلكه بعنوان نظريه پزشكى در كتاب بنويسد يا بگويد فلان دارو براى فلان مرض فائده دارد وبواسطه خوردن دارو ضررى به مريض برسد يا بميرد پزشك ضامن نيست.مسأله 2268 - هر گاه پزشك به