كيفيت نماز جمعه - توضیح المسائل نسخه متنی

پايان برساند ونماز جمعه را شروع كند صحيح است.

مسأله 1552 - جائز نيست امام جمعه خطبه‌ها را آن قدر طولانى كند كه وقت نماز بگذرد، والا بايد نماز ظهر را بخواند، زيرا نماز جمعه در خارج وقت آن قضا ندارد.

مسأله 1553 - اگر در بين نماز جمعه وقت آن تمام شود در صورتى كه يك ركعت آن در وقت واقع شده باشد صحيح است، ولى احتياط مستحب آن است كه پس از اتمام آن، نماز ظهر را هم بجا آورد واگر يك ركعت آن در وقت واقع نشده باطل است ولى احتياط مستحب آن است كه آن را تمام كند وسپس نماز ظهر را بخواند.

مسأله 1554 - اگر عمدا نماز جمعه را طورى به تأخير بيندازند كه تنها يك ركعت از وقت آن باقى باشد احتياط واجب آن است كه نماز ظهر را بجا [ 289 ] آورند.

مسأله 1555 - اگر يقين دارد وقت به اندازه‌اى هست كه مى تواند حد اقل واجب را در تحقق دو خطبه ودو ركعت نماز بجا آورد بين نماز جمعه وظهر مخير است.

واگر يقين دارد كه به اين اندازه وقت نيست بايد نماز ظهر را بخواند واگر شك دارد، نماز جمعه صحيح است ولى در صورتى كه پس از نماز معلوم شود كه حتى براى يك ركعت هم وقت باقى نبوده، بايد نماز ظهر را بجا آورد، گرچه احتياط مستحب آن است كه اگر تنها يك ركعت آن هم در وقت واقع شده، نماز ظهر را بخواند.

مسأله 1556 - اگر مقدار وقت را مى داند ولى شك دارد كه در اين مقدار مى تواند نماز جمعه را بجا آورد يا نه، جايز است نماز جمعه را شروع كند، پس اگر وقت براى همه نماز كافى بود نمازش صحيح است والا بايد نماز ظهر را بجا آورد ولى احتياط مستحب آن است كه در اين صورت اساسا نماز ظهر را اختيار كند.

مسأله 1557 - در صورتى كه نماز جمعه با عدد كامل ودر وقت دامنه‌دار شروع شده ولى مأمومى به ركعت اول نرسيده باشد، اگر به ركعت دوم، ولو به ركوع آن، برسد واقتدا كند نمازش صحيح است (به شرط آن كه بداند وقت به اندازه‌اى هست كه ركعت دوم او هم در وقت واقع مى شود) در اين صورت دومين ركعت نماز خود را به‌طور فرادى بجا مى آورد، ولى براى كسى كه تكبير ركوع ركعت دوم امام را درك نكرده بهتر آن است كه نيت خود را به ظهر برگردانده ونماز ظهر را بجا آورد.

كيفيت نماز جمعه

مسأله 1558 - نماز جمعه دو ركعت است وكيفيت آن مانند نماز صبح [ 290 ] است.

ومستحب است حمد وسوره با صداى بلند خوانده شود ودر ركعت اول بعد از حمد، سوره جمعه ودر ركعت دوم، سوره منافقون را قرائت نمايند.

مسأله 1559 - نماز جمعه داراى دو قنوت است، قنوت اول قبل از ركوع ركعت اول وقنوت دوم پس از ركوع ركعت دوم است.

مسأله 1560 - نماز جمعه داراى دو خطبه است كه مانند اصل نماز، واجب بوده وبايد توسط امام جمعه ايراد شود وبدون اين دو خطبه نماز جمعه محقق نمى شود.

مسأله 1561 - واجب است دو خطبه را قبل از نماز جمعه بخواند واگر اول نماز جمعه را بجا آورد باطل است، ودر صورتى كه وقت باقى است بايد پس از ايراد خطبه‌ها مجددا نماز جمعه را بخواند ولى اگر نسبت به حكم مسأله جاهل بوده يا اشتباه كرده، اعاده خطبه‌ها لازم نيست بلكه اعاده نماز هم لازم نيست.

مسأله 1562 - جائز است دو خطبه نماز جمعه قبل از ظهر شرعى ايراد شود به‌طورى كه پايان خطبه‌ها با ظهر شرعى مصادف باشد.

ولى احتياط مستحب آن است كه آنها را در وقت ظهر بخواند.

مسأله 1563 - در خطبه اول واجب است حمد الهى ، گرچه به هر لفظى كه حمد الهى محسوب شود جائز است، ولى احتياط مستحب آن است كه به لفظ جلاله (الله) باشد واحتياط واجب آن است كه پس از آن به ثناى الهى بپردازد و سپس به پيغمبر اسلام درود فرستد.

وواجب است مردم را به تقوى سفارش كند ويك سوره كوچك از قرآن را بخواند.

ودر خطبه دوم نيز حمد وثناى الهى (به صورتى كه ذكر شد) ودرود بر پيغمبر اسلام واجب است.

واحتياط واجب آن است كه در اين خطبه نيز به تقوى سفارش كند وسوره كوچكى از قرآن تلاوت نمايد.

واحتياط مستحب ومؤكد آن است كه در خطبه دوم پس از درود بر پيغمبر (ص) به ائمه معصومين (ع) نيز درود فرستد وبراى مؤمنين استغفار كند. [ 291 ] وبهتر است از خطبه‌هاى منسوب به امير المؤمنين (ع) يا آنچه از ائمه معصومين (ع) وارد شده انتخاب كند.

مسأله 1564 - شايسته است امام خطيب، بليغ باشد وبه تناسب اوضاع و احوال سخن گويد وعبارات فصيح وروان به كار برد، به حوادثى كه در سراسر عالم بر مسلمين مى گذرد به خصوص حوادث منطقه خود، آشنا باشد.

مصالح اسلام ومسلمين را تشخيص دهد.

چنان شجاع باشد كه در راه خدا از ملامت و نكوهش احدى بيم به خود راه ندهد، در اظهار حق وابطال باطل بر حسب شرائط زمان ومكان صراحت داشته باشد، امورى از قبيل مواظبت در اوقات نماز وعمل به روش صلحا واولياء خدا را كه موجب تأثير كلام او در مردم است