توضیح المسائل نسخه متنی

- اگر پيش از ماه رمضان فطره را بدهد صحيح نيست واحتياط واجب آن است كه در ماه رمضان هم فطره را ندهد.

ولى اگر پيش از رمضان يا در ماه رمضان به فقير قرض بدهد وبعد از آن كه فطره بر او واجب شد، طلب خود را بابت فطره حساب كند مانعى ندارد.

مسأله 2087 - گندم يا چيز ديگرى را كه براى فطره مى دهد بايد به جنس ديگر يا خاك مخلوط نباشد يا اگر مخلوط است چيزى كه مخلوط شده بقدرى كم باشد كه قابل اعتنا نباشد واگر بيش از اين مقدار باشد در صورتى صحيح است كه خالص آن به يك صاع برسد.

مسأله 2088 - اگر فطره را از چيز معيوب بدهد كافى نيست وى اگر جايى باشد كه خوراك غالب آنان معيوب است اشكال ندارد.

مسأله 2089 - كسى كه فطره چند نفر را مى دهد، لازم نيست همه را از يك جنس بدهد واگر مثلا فطره بعضى را گندم وفطره بعض ديگر را جو بدهد كافى است.

مسأله 2090 - كسى كه نماز عيد فطر مى خواند بنابر احتياط واجب بايد فطره را پيش از نماز عيد بدهد ولى اگر نماز عيد نمى خواند مى تواند دادن فطره را تا ظهر تأخير بيندازد.

مسأله 2091 - اگر به نيت فطره مقدارى از مال خود را كنار بگذارد وتا ظهر روز عيد به مستحق ندهد، هر وقت آن را مى دهد نيت فطره نمايد. [ 388 ]

مسأله 2092 - اگر موقعى كه دادن زكات فطره واجب است، فطره را ندهد و كنار هم نگذارد احتياط واجب آن است كه بعدا بدون اين كه نيت اداء وقضا كند بقصد قربت بدهد.

مسأله 2093 - اگر فطره را كنار بگذارد، نمى تواند آن را براى خودش بردارد ومالى ديگر را براى فطره بگذارد.

مسأله 2094 - اگر انسان مالى داشته باشد كه قيمتش از فطره بيشتر است، چنانچه فطره را ندهد ونيت كند كه مقدارى از آن مال براى فطره باشد اشكال دارد.

مسأله 2095 - اگر مالى را كه براى فطره كنار گذاشته از بين برود، چنانچه دسترسى به فقير داشته ودادن فطره را تأخير انداخته، بايد عوض آن را بدهد و اگر دسترسى به فقير نداشته ضامن نيست.

مسأله 2096 - اگر در محل خودش مستحق پيدا شود، احتياط واجب آن است كه فطره را بجاى ديگر نبرد، واگر بجاى ديگر ببرد وتلف شود، بايد عوض آن را بدهد.

احكام حج مسأله 2097 - حج: زيارت كردن خانه خدا وانجام اعمالى است كه دستور داده‌اند در آنجا بجا آورده شود ودر تمام عمر بر كسى كه اين شرايط را دارا باشد، يك مرتبه واجب مى شود.

اول: آن كه بالغ باشد.

دوم: آن كه عاقل وآزاد باشد.

سوم: بواسطه رفتن به حج مجبور نشود كه كار حرامى را كه اهميتش در شرع [ 389 ] از حج بيشتر است انجام دهد يا عمل واجبى را كه از حج مهمتر است ترك كند.

چهارم: آن كه مستطيع باشد، ومستطيع بودن به چند چيز است: اول: آن كه توشه راه وچيزهايى را كه بر حسب حالش در سفر به آن محتاج است ودر كتابهاى مفصل گفته شده دارا باشد، ونيز مركب سوارى يا مالى كه بتواند آنها را تهيه كند داشته باشد.

دوم: سلامت مزاج وتوانايى آن را داشته باشد كه بتواند مكه رود وحج را بجا آورد.

سوم: در راه مانعى از رفتن نباشد واگر راه بسته است، يا انسان بترسد كه در راه جان او از بين برود حج بر او واجب نيست ولى اگر از راه ديگرى بتواند برود، اگر چه دورتر باشد در صورتى كه مشقت زياد نداشته باشد وخيلى غير متعارف نباشد، بايد از آن راه برود.

چهارم: بقدر بجا آوردن اعمال حج وقت داشته باشد.

پنجم: مخارج كسانى را كه خرجى آنان بر او واجب است مثل زن وبچه و مخارج كسانى را كه مردم خرجى دادن به آنها را لازم مى دانند داشته باشد.

ششم: بعد از برگشتن كسب يا زراعت يا عايدى ملك يا راه ديگرى براى معاش خود داشته باشد كه مجبور نشود بزحمت زندگى كند.

مسأله 2098 - كسى كه بدونخانه ملكى رفع احتياجش نمى شود، وقتى حج بر او واجب است كه پول خانه را هم داشته باشد.

مسأله 2099 - زنى كه مى تواند مكه برود، اگر بعد از برگشتن از خود مالى نداشته باشد وشوهرش هم مثلا فقير باشد وخرجى او را ندهد وناچار شود كه به سختى زندگى كند، حج بر او واجب نيست.

مسأله 2100 - اگر كسى توشه راه ومركب سوارى نداشته باشد وديگرى بگويد حج برو من خرج تو وعيالات تو را در موقعى كه در سفر حج هستى [ 390 ] مى دهم، حج بر او واجب مى شود.

مسأله 2101 - اگر خرجى رفتن وبرگشتن وخرجى عيالات كسى را در مدتى كه مكه مى رود وبرمى گردد به او ببخشند وبا او شرط كنند كه حج كند، اگر چه قرض داشته باشد ودر موقع برگشتن هم مالى كه بتواند با آن زندگى كند نداشته باشد بايد قبول نمايد وحج بر او واجب مى شود.

مسأله 2102 - اگر مخارج رفتن وبرگشتن ومخارج عيالات كسى را در مدتى كه مكه مى رود وبرمى گردد به او بدهند وبگويند حج برو ولى ملك او نكنند، حج بر او واجب مى شود.

مسأله 2103 - اگر مقدارى مال كه براى حج كافى است به كسى بدهند وبا او شرط كنند كه در راه مكه خدمت كسى كه مال را داده بنمايد، حج بر او واجب نمى شود ولى