توضیح المسائل نسخه متنی

نمايند.

مسأله 2212 - اگر معين نكنند كه كداميك از آنان با سرمايه خريد وفروش نمايد، هيچ يك آنان بدون اجازه ديگرى نمى تواند با آن سرمايه معامله كند ولى اگر در يك معامله اجازه دهند چنانچه در معاملات بعد اجازه جديد لازم نباشد همان اجازه اول كافى است.

مسأله 2213 - شريكى كه اختيار سرمايه شركت با او است بايد به قرارداد شركت عمل نمايد، مثلا اگر با او قرار گذاشته‌اند كه نسيه بخرد يا نقد بفروشد، يا [ 414 ] جنس را از محل مخصوصى بخرد، بايد به‌همان قرار داد رفتار نمايد، واگر با او قرارى نگذاشته باشند بنابر احتياط واجب بايد داد و ستدى نمايد كه به مصلحت شركت باشد ومعاملات را به طورى كه متعارف است وبه مصلحت شركت است انجام دهد، پس اگر مثلا معمول است كه نقد بفروشد يا مال شركت را در مسافرت همراه خود نبرد چنانچه مصلحت شركت باشد بايد همين طور عمل نمايد واگر معمول است كه نسيه بدهد يا مال را به سفر ببرد با رعايت مصلحت شركت عمل كند.

مسأله 2214 - شريكى كه با سرمايه شركت معامله مى كند اگر بر خلاف قراردادى كه با او كرده‌اند خريد وفروش كند و خسارتى براى شركت پيش آيد ضامن است، ولى اگر در معاملات بعدى طبق قرار داد عمل كند صحيح است.

و نيز اگر با او قراردادى نكرده باشند وبرخلاف معمول و مصلحت معامله كند ضامن مى باشد اما اگر در معاملات بعدى مطابق معمول ومصلحت معامله كند صحيح است واما اگر اذن شركاء مقيد باشد كه در صورت تخلف حق معامله ندارد معاملات بعدى صحيح نيست.

مسأله 2215 - شريكى كه با سرمايه شركت معامله مى كند اگر زياده روى ننمايد ودر نگهدارى سرمايه كوتاهى نكند واتفاقا مقدارى از آن يا تمام آن تلف شود ضامن نيست.

مسأله 2216 - شريكى كه با سرمايه شركت معامله مى كند اگر بگويد سرمايه تلف شده وپيش مجتهد جامع الشرائط قسم بخورد، بايد حرف او را قبول كرد.

مسأله 2217 - اگر تمام شريكها از اجازه‌اى كه به تصرف در مال يكديگر داده‌اند برگردند هيچ كدام نمى توانند در مال شركت تصرف كنند، وهمچنين است اگر يكى از آنان از اجازه خود برگردد شريكهاى ديگر حق تصرف ندارند و كسى كه از اجازه خود برگشته او هم نمى تواند در مال شركت تصرف كند. [ 415 ]

مسأله 2218 - هر وقت يكى از شريكها تقاضا كند كه سرمايه شركت را قسمت كنند، اگر چه شركت مدت داشته باشد، بايد ديگران قبول نمايند.

مسأله 2219 - اگر يكى از شريكها بميرد يا ديوانه يا بيهوش شود يا سفيه شود يعنى مال خود را در كارهاى بيهوده مصرف كند يا مجتهد جامع الشرائط او را از تصرف در اموالش جلوگيرى كند، شريكهاى ديگر نمى توانند در مال شركت تصرف كنند.

مسأله 2220 - اگر شريك، چيزى را نسيه براى خود بخرد، نفع وضررش مال خود او است ولى اگر براى شركت بخرد وشريك ديگر بگويد به آن معامله راضى هستم نفع وضررش مال هر دوى آنان است.

مسأله 2221 - اگر با سرمايه شركت معامله‌اى انجام دهند، بعد بفهمند شركت باطل بوده چنانچه اجازه هر يك از شريكها مقيد به صحيح بودن شركت نباشد، معامله صحيح است وهر چه از آن معامله پيدا شود مال همه آنان است، واگر اجازه هر يك مقيد به صحيح بودن شركت باشد معامله‌اى كه انجام شده فضولى است در صورتى كه بگويد به آن معامله راضى هستيم معامله صحيح است و گرنه باطل است.

ودر معامله فضولى كارى كه هر يك از شركاء انجام داده‌اند مزد ندارد.

احكام صلح

مسأله 2222 - صلح آن است كه انسان با ديگرى سازش كند كه مقدارى از مال يا منفعت مال خود را ملك او كند، يا از طلب، يا حق خود بگذرد كه او هم در عوض مقدارى از مال، يا منفعت مال خود را باو واگذار نمايد يا از طلب، يا حقى كه دارد بگذرد.

بلكه اگر بدون آن كه عوض بگيرد مقدارى از مال، يا منفعت مال خود را بكسى واگذار كند، يا از طلب يا حق خود بگذرد باز هم صلح [ 416 ] صحيح است.

مسأله 2223 - دو نفرى كه چيزى را به يكديگر صلح مى كنند بايد بالغ وعاقل باشند، وكسى آنها را مجبور نكرده باشد وقصد صلح داشته باشند، و مجتهد جامع الشرائط هم آنان را از تصرف در اموالشان جلوگيرى نكرده باشد.

مسأله 2224 - لازم نيست صيغه صلح به عربى خوانده شود، بلكه با هر لفظى كه بفهماند با هم صلح وسازش كرده‌اند صحيح است.

مسأله 2225 - اگر كسى گوسفندهاى خود را به چوپان بدهد كه مثلا يك سال نگهدارى كند واز شير آن استفاده نمايد ومقدارى روغن بدهد، چنانچه شير گوسفند را در مقابل زحمتهاى چوپان وآن روغن صلح كند وقرار نگذارند كه روغن حاصل از خود آن شير باشد صحيح است ولى اگر گوسفند را يكساله به چوپان اجاره دهد كه از شير آن استفاده كند ودر عوض، مقدارى روغن بدهد اشكال دارد.