توضیح المسائل نسخه متنی

برداشتن از سجده دوم، كه بايد بنابر چهار ركعت بگذارد ونماز را تمام كند وبعد از نماز، دو سجده سهو بجا آورد ولى اگر بعد از سجده اول يا پيش از سر برداشتن از سجده دوم اين شك براى او پيش آيد بنابر احتياط واجب بايد به دستورى كه گفته شد عمل كند و نماز را هم دوباره بخواند.

پنجم: شك بين سه وچهار ركعت، كه در هر جاى نماز باشد بايد بنابر چهار ركعت بگذارد ونماز را تمام كند وبعد از نماز، يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نماز احتياط نشسته بجا آورد.

ششم: شك بين چهار وپنج ركعت در حال ايستاده، كه بايد بنشيند و تشهد بخواند ونماز را سلام دهد ويك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته بجا آورد.

هفتم: شك بين سه وپنج ركعت در حال ايستاده، كه بايد بنشيند وتشهد بخواند ونماز را سلام دهد ودو ركعت نماز احتياط ايستاده بجا آورد.

هشتم: شك بين سه وچهار وپنج ركعت در حال ايستاده، كه بايد بنشيند و تشهد بخواند وبعد از سلام نماز، دو ركعت نماز احتياط ايستاده وبعد دو ركعت نماز احتياط نشسته بجا آورد.

نهم: شك بين پنج وشش ركعت در حال ايستاده، كه بايد بنشيند وتشهد بخواند ونماز را سلام دهد وسجده سهو بجا آورد.

مسأله 1222 - اگر يكى از شكهاى صحيح براى انسان پيش آيد نبايد [ 233 ] نماز را بشكند وچنانچه نماز را بشكند معصيت كرده است، پس اگر پيش از انجام كارى كه نماز را باطل مى كند مثل روگرداندن از قبله نماز را از سر گيرد نماز دومش هم باطل است واگر بعد از انجام كارى كه نماز را باطل مى كند مشغول نماز شود نماز دومش صحيح است.

مسأله 1223 - اگر يكى از شكهائى كه نماز احتياط براى آنها واجب است در نماز پيش آيد چنانچه انسان نماز را تمام كند وبدون خواندن نماز احتياط نماز را از سر بگيرد معصيت كرده است.

پس اگر پيش از انجام كارى كه نماز را باطل مى كند نماز را از سر گرفته باشد نماز دومش هم باطل است واگر بعد از انجام كارى كه نماز را باطل مى كند مشغول نماز شده نماز دومش صحيح است.

مسأله 1224 - وقتى يكى از شكهاى صحيح براى انسان پيش آيد چنانچه گفته شد بايد فورا فكر كند پس اگر چيزهائى كه بواسطه آنها ممكن است يقين يا گمان به يك طرف شك پيدا شود براى او پيش نيايد شك او از بين نمى رود وچنانچه كمى بعد هم فكر كند اشكال ندارد، مثلااگر در سجده شك كند مى تواند تا بعد از سجده، فكر كردن را تأخير بيندازد.

مسأله 1225 - اگر اول گمانش به يك طرف بيشتر باشد بعد دو طرف در نظر او مساوى شود بايد به دستور شك عمل نمايد واگر اول دو طرف در نظر او مساوى باشد وبه طرفى كه وظيفه او است بنا بگذارد، بعد گمانش به طرف ديگر برود بايد همان طرف را بگيرد ونماز را تمام كند.

مسأله 1226 - كسى كه نمى داند گمانش به يك طرف بيشتر است يا هر دو طرف در نظر او مساوى است بايد احتياط كند، ودر هر مورد، احتياط به طور مخصوصى است كه در كتابهاى مفصل فقهى گفته شده است.

مسأله 1227 - اگر بعد از نماز بفهمد در بين نماز حال ترديدى داشته كه [ 234 ] مثلا دو ركعت خوانده يا سه ركعت وبنا را بر سه گذاشته ولى نداند كه اين بنا از روى گمانش به خواندن سه‌ركعت بوده يا از باب اين بوده كه هر دو طرف در نظر او مساوى بوده بايد به احتياط واجب نماز احتياط را بخواند.

مسأله 1228 - اگر موقعى كه تشهد مى خواند يا بعد از ايستادن شك كند كه دو سجده را بجا آورده يا نه ودر همان موقع يكى از شكهائى كه اگر بعد از تمام شدن دو سجده اتفاق بيفتد صحيح مى باشد، براى او پيش آيد مثلا شك كند كه دو ركعت خوانده يا سه ركعت بايد به دستور آن شك عمل كند، وبنابر احتياط واجب نمازش را هم دوباره بخواند.

مسأله 1229 - اگر پيش از آن كه مشغول تشهد شود يا در ركعتهائى كه تشهد ندارد پيش از ايستادن شك كند كه دو سجده را بجا آورده يا نه ودر همان موقع يكى از شكهائى كه بعد از تمام شدن دو سجده صحيح است برايش پيش آيد، نمازش باطل است.

مسأله 1230 - اگر موقعى كه ايستاده بين 3 و 4 يا بين 3 و 4 و 5 ركعت شك كند ويادش بيايد كه دو سجده از ركعت پيش بجا نياورده نمازش باطل است.

مسأله 1231 - اگر شك او از بين برود وشك ديگرى برايش پيش آيد مثلا اول شك كند كه دو ركعت خوانده يا سه ركعت بعد شك كند كه سه ركعت خوانده يا چهار ركعت، بايد به دستور شك دوم عمل نمايد.

مسأله 1232 - اگر بعد از نماز شك كند كه در نماز مثلا بين دو وچهار ركعت شك كرده يا بين سه وچهار ركعت، احتياط واجب آن است كه به دستور هر دو عمل كند ونماز را هم دوباره بخواند.

مسأله 1233 - اگر بعد از نماز بفهمد كه در نماز شكى براى او پيش آمده ولى نداند كه از شكهاى باطل بوده يا از شكهاى صحيح واگر از شكهاى صحيح [ 235 ] بوده كدام قسم آن بوده است، بنابر احتياط واجب بايد به دستور شكهائى كه صحيح بوده