ابن ابى الحديد شارح نهج و جامع كلمات قصار امير عليه السلام - انسان کامل از دیدگاه نهج البلاغه نسخه متنی

ابن ابى الحديد شارح نهج و جامع كلمات قصار امير عليه السلام

ابن ابى الحديد شارح نهج البلاغه پس از اتمام شرح
هزار كلمه از كلمات قصار منسوب به امير عليه
السلام را كه در نهج البلاغه نيامده است
نقل كرده است و اين هزار كلمه به عنوان([ حكم منثوره]) در
بيروت جداگانه به طبع رسيده است
و يك بار نيز در نجف با انضمام كلمات ديگر منسوب به آن حضرت چاپ شده
است . ابن ابى الحديد در آخر شرح گويد : ([ هذا آخر ما دونه الرضى ابو الحسن رحمه الله عليه من كلام
اميرالمؤمنين عليه السلام فى نهج البلاغه قد اتينا على شرحه بمعونه الله تعالى . و نحن الان ذاكرون
ما لم يذكره الرضى مما نسبه قوم اليه

فبعضه مشهور عنه
و بعضه ليس بذلك المشهور
لكنه قد روى عنه و عزى اليه و بعضه من كلام غيره من
الحكماء لكنه كالنظير لكلامه و المضارع لحكمته
الخ]) .

آمدى و غرر و درر

حدود يك قرن بعد از شريف رضى رحمه الله عليه
عالم اوحدى([ عبدالواحد بن محمد تميمى آمدى]) متوفى 510 هـ
ق يازده هزار و پنجاه كلمه از كلمات قصار امير - عليه السلام - را به نام([ غرر الحكم و درر الكلم]) به
ترتيب حروف تهجى گرد آورده است و([ آقا جمال خوانسارى]) متوفى 1125 هـ ق آن را به فارسى شرح كرده است كه
در هفت جلد با ضميمه رساله شرح([ اخبار طينت]) آقا جمال مذكور به همت و تصحيح مرحوم محدث ارموى به طبع
رسيده است . و خود متن غرر و درر يكبار در صيدا و يك بار در نجف چاپ شده است . در غرر و درر آمدى بسيارى
از كلمات امير عليه السلام در بيان عالم امر و بخصوص در معرفت نفس
اهميت بسزا دارند . و تا آنجا كه
نگارنده آگاه است كتابى به اين تفصيل در جمع آورى كلمات قصار امير عليه السلام تدوين نشده است .