انسان کامل از دیدگاه نهج البلاغه نسخه متنی

را و گاهى متأثر مى شود از قواى و هميه كه مدرك معانى جزئيه است و بس
پس ظاهر مى شود صورتى مناسب آن
معانى جزئيه . و اين ثانى گاهى به سبب سوء مزاج دماغ باشد و گاهى به حسب توجه نفس به قوت و هميه به سوى
ايجاد صورتى از صور چون كسى كه محبوب غائب خويش را تخيل مى كند تخيلى قوى
لا جرم صورت محبوب در خيالش
ظاهر مى شود تا مشاهده محبوب خويش مى كند و اين امر عام است كه عارف به حقائق از خواص
و غير او از
عوام بر اين قادر است .

شيخ اين معنى را درين مقام ذكر كرد و تنبيه نبيه به تقديم رسانيد كه عارف به
همت و توجه خويش و به قصد قوت روحانيت صورى مى آفريند خارج از خيال كه موجود باشد در اعيان خارجيه
چنانكه از بدلاء مشهور است كه در آن واحد در اماكن مختلفه حاضر مى شوند و به قضاى حوائج عبادالله
قيام مى نمايند . پس مراد از عارف اينجا كامل متصرف است در وجود
نه عارف حقائق و صور آن .

و بدين عبارت
كه شيخ فرمود كه([ ما يكون له وجود من خارج محل الهمه])
احتراز حاصل شد از اصحاب علم سيميا و شعبده
چه
ايشان نيز اظهار مى كنند صورى را كه خارج است از خيالات ايشان
اما از محل همت كه خيال است بيرون نيست
چه ظهور آن صور در خيالات حاضر آنست به تصرف اهل سيميا در وى . و از عارف متمكن در تصرف اگر چه در شهادت
و غيب صور