"ريزش " و "رويش" نيروهاي اجتماعي
اگر دقت كنيم، اينگونه بريدن ها به ضرر و زيان هيچ "نهضت اجتماعي" عميق و استواري نيست، بلكه غالباً با جايگزيني افراد "خالص و فهيم" نهايتاً موجب استوارتر شدن آن "حركت" يا "نهضت" خواهد شد.آنچه مهم است اين است كه متوليان و گردانندگان يك حركت و جنبش اجتماعي در راه جذب افراد "با خلوص و مستعد" كوتاهي نكرده و در حقيقت سطح دائرة "دافعه" را بر "جاذبه" نيفزوده باشند.و همواره توجه داشت باشند كه حركت و نهضتي در طول تاريخ موفق است كه داراي "جذابيت معنوي بيشتر" و "منطق و استدلال قوي تر" و "نيروهاي انساني صالح تر، قوي تر و فعال تر " باشد.وگرنه"ريزش" نيروهاي "ضعيف و ناسالم" در سير حوادث "سياسي ـ فرهنگي ـ اجتماعي" از دامنه هر "جرايان موفق اجتماعي" ناگزير و قطعي است و چنانچه با "رويش" و جايگزيني نيروهاي "قوي و سالم" همراه باشد امري طبيعي و در كل به نفع استواري و ثبات و پايداري آن حركت در تاريخ است.بنابراين در كنار "ريزش" بخشي از نيروهاي بي ريشه و بي محتوي كه درك عميق"عصمت امام عليه السلام " به خاطر ضعف و نارسائي "انديشه" براي آنان ناممكن بوده و يا برخي ديگر كه به سبب "وجود ضعف هاي اخلاقي و روحي" ياراي وفاداري نسبت به "امام معصوم" را نداشتند، نيروهاي انساني اصيل و عميق و تازه اي در خلال اين "دو آزمون بزرگ" در متن "نهضت تشيع" ساخته و پرداخته شده و با حذف و ريزش "عناصر ناصالح" و "ناكار آمد" از سازمان دروني و تشكيلات باطني "ملت شيعه" اين جريان سربلند تاريخي، نيرو و استواري بيشتري يافته، مراحل آينده تاريخ خود را بهتر خواهد پيمود.گوئي درخت برومند "تشيع" از وبال شاخه هاي پوسيده و آفت زده يا ضعيف و آفت پذير هرس و خلاص شده به زودي زود، قدرت "رويش" و سربلندي و خرمي آن گسترش و افزايش مي يابد.گفتيم كه در فرصت تاريخي فراهم شده براي "امام رضا عليه السلام" آمادگي بخشيدن به شيعيان براي ورود به "عصر انتظار" برنامه اصلي آن بزرگوار است و اولين قدم در اين راه پايان بخشيدن به واقعيت تلخ و مخاطره آميز "تفرقه و انشقاق" در "ملت شيعه" است و اينك در ادامه سخن، چگونگي اقدام "امام عليه السلام" را براي نيل به اين هدف بزرگ، كه لازمة آن به بلوغ نهائي رساندن "ادراك و ايمان" شيعيان از "معارف الهي" است را مورد بررسي قرار مي دهيم.كاوش در زندگي "امام هشتم " روشن مي سازد كه ايشان همواره دوگونه "آموزش و پرورش" را درتمام عمر نوراني و پربركت خود، درمتن برنامه خويش داشته اند.