لطفا منتظر باشید ...
گستردة "بلاد جبل"
در تمام آثار اسلامي "شهر قم" مركز "بلاد جبل" مي شود و اگر اين بلاد گستره اي از "همدان" تا "كاشان" را شامل شود, آنوقت حتي "طبرس" (يعني "تفرش" كنوني) نيز جزء‌توابع قم واقع خواهد شد و با اين حساب "علامة‌طبرسي " نيز اصل و ريشه در سرزمين "قم" داشته است !اگر حدود "بلاد جبل" و تكيه "اداري ـ اجتماعي" و از آن فراتر "مذهبي ـ اعتقادي" داشتن آنها به مركز خود "شهر قم" اثبات و قطعي شود, روشن مي شود كه بخش عظيمي از چهر ه هاي برجستة ديگر "عالم تشيع" ابتداي زنديگ و نشو و نماي آغازين خود را در اين منطقه گذارنده و به احتمال قوي بدواً "تحصيلات ديني و مذهبي" خود را از "قم" شروع نموده اند.مثلاً مردم بخشي "جهرود" خلجستان قم معتقدند كه "خواجه نصير الدين طوسي" در آنجا به دنيا آمده و گفته مي شود در مردم منطقه حتي شجره هاي نسبت به آن بزرگوار, محفوظ مانده است! كه اين "مورد" خود مي تواند "موضوع تحقيق" واقع شود.براستي اگر چنين باشد دوران طولاني فاصله ميان ايام زندگاني "علامه طبرسي" و "علامه قدوسي خواجه نصير الدين طوسي" در طول چند قرن مهم درتاريخ مملكت ما, "شهر قم" در پيدايش چنين شخصيت ها و رجال بزرگي در "شيعه" چه نقش شگفت انگيزي را داشته است.اين بنده به هيچ وجه موضوعات ياد شده را "قطعي و اثبات شده"تلقي نمي نمايم,و اصولاً ناگهاني و بي مقدمه از من خواسته شد اطلاعات خود را در مورد تاريخ قم تقديم نمايم ليكن مهم آن است كه بدانيد در چه زمينه گسترده و درياي ژرف و پهناوري شناوري خود را آغاز كرده ايد.از جمله مناطقي كه در صورت اساس پژوهش قرار دادن گسترة فراگير "بلاد جبل" بايست مورد تحقيق قرار گيرد, منطقه تاريخساز "فراهان"است كه رجال سياسي و شخصيت هاي برجست آن, بخصوص در قرون اخير منشا خدمات بزرگي براي كشور ما بوده اند.اهل تحقيق حتي بدين شعر معروف "نظامي گنجوي" شاعر بلند آوازه "شيعي" براي اثبات "فراهاني"بودن او, و تابع "شهر قم" بودن "منطقه فراهان" استناد مي نمايند. چو در گر چه در بحر گنجد گمم ولي از "فراهان" شهر قمم پس چرا نمي بايست اين منطقه تاريخساز و رجال ارزشمند آن در دامنه تحقيق دربارة "قم" و "قم شناسي " قرار گيرد؟
