آيه: 5 هُوَ الَّذِي جَعَلَ الشَّمْسَ ضِيَاء وَالْقَمَرَ نُورًا وَقَدَّرَهُ مَنَازِلَ لِتَعْلَمُواْ عَدَدَ السِّنِينَ وَالْحِسَابَ مَا خَلَقَ اللّهُ ذَلِكَ إِلاَّ بِالْحَقِّ يُفَصِّلُ الآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ
ترجمه:
اوست كه خورشيد را درخشنده و ماه را تابان قرار داد و براى حركتِ ماه منزلگاه هايى قرار داد تا شماره ى سالها و حساب را بدانيد. خداوند اينها را جز بر اساس حقّ نيافريده است. خداوند آيات را براى آنان كه )مى خواهند( بدانند، به تفصيل بيان مى كند.نكته ها:
در قرآن، براى خورشيد كلماتى همچون سراج و ضياء به كار رفته كه به معناى نور شديد و قوى است، و در مورد ماه، كلمات نور و مُنير، كه نور ضعيف را هم شامل مى شود آمده است. البتّه اگر ضياء را جمع ضوء بگيريم، ممكن است اشاره به اين باشد كه خورشيد داراى نورهاى گوناگونى است. (210) مراد از تفصيل آيات، شايد گسترش در خلقت باشد، يعنى دست خدا در آفرينش هستى باز است و گسترش خلقت براى اهل فهم، روشن است. (211) همان گونه كه خداوند حكيم براى شمارش سال، در آسمان ها نشانه گذارى كرده است، براى هدايت مردم نيز در زمين رسولان و هاديانى قرار داده است، زيرا نياز بشر به ارشاد، مهم تر از نياز او به تعداد سال هاست. (212)پيام ها:
1- حيات همه ى موجودات، به نور وحرارت بستگى دارد وخداوند اين دو نياز را به وسيله ى خورشيد وماه تأمين كرده است. جعل الشمس ضياءً والقمرنورا 2- در حركت كرات آسمانى و تعيين مدار آنها، به نيازهاى انسان توجّه شده است. لتعلموا 3- نظم و ترتيب در حركت ماه، يك تقويم طبيعى، عمومى و هميشگى را بوجود آورده است. لتعلموا عدد السنين... )از تغيير شكل ماه، مى توان روزشمارى كرد( 4- معيار محاسبات در امور شرعى، سال وماه قمرى است. لتعلموا عددالسنين و...5 - عدد، آمار وحساب، در زندگى انسان نقش مهمّى دارد. لتعلموا عدد السنين و الحساب 6- آفرينش، بيهوده نيست، بلكه بر اساس حقّ است. بالحقّ 7- از شيوه هاى تعليم و تربيت، روشن وباز كردن مطالب است، نه كلّى گويى. يفصّل الآيات 8 - پى بردن به رازهاى آفرينش، نيازمند فكر و تعليم است. لقوم يعلمون210-تفسير راهنما.
211-تفسير الميزان.
212-تفسير روح المعانى.