لطفا منتظر باشید ...
فصل هشتم :
دسته بندى مسائل فلسفى
1 . مسائل(فلسفه الهى) به دو قسم دسته بندى مى شود :اول آن مسائلى كه(موضوع) آنها همان موضوع فلسفه است
بدون تقسيم
قهرا(محمول) آنها همتاى با(موضوع) بوده و همه موجودها را فرا مى گيرد . نظير
مسأله(اصالت وجود(
تشكيك وجود)
بساطت وجود(
مساوقت وجود با شيئيت ) و . . .
جايگاه مسأله عليت در فلسفه الهى
دوم آن مسائلى كه(موضوع) آنها قسمى از موضوع فلسفه به شمار مى رود . نظير مسأله(وجود ذهنى)وجود
علم . . . مسأله(عليت و معلوليت) گرچهاز مهمترين مسائل(فلسفه الهى) است
ليكن از گروه دوم به شمار
مى آيد
نه اول .
تبيين عليت و معلوليت
2 . در تبيين مسأله(عليت و معلوليت) چندين مطلب مطرح است: اولمعناى آن
دوم
چگونگى رسيدن ذهن به
مفهوم آن
سوم
اثبات آن در خارج از راه برهان
چهارم
راه شهود آن از راه وجدان حضورى . اما مطلب اول
چيزى كه در هستى نياز به غير دارد(معلول) است . و آن غير كه نياز وى را در هست شدن برطرف مى نمايد(
علت) مى باشد . بين علت و معلول تناسب(
ضرورت)
و(امتناع انفكاك) برقرار است .
عليت و معلوليت از معقولات ثانى اند
اما مطلب دوم (عليت) و(معلوليت) از سنخ مفهوم اند نه ماهيت
و (معقول ثانى) اند نه اولى . و معناى(
معقول ثانى) آن نيست كه از معناى (معقول اول)( انتزاع) شود تا چنين نقد گردد كه مفاهيم(وجودى) از(
ماهيات) انتزاع نمى شود
بلكه معناى(معقول ثانى) آن است كه چون از لحاظ خصوص ذهن جنبه(وصفى) دارد
حتما بعد از درك چيزى كه به منزله(موصوف) در خصوص ظرف ذهن به شمار مى آيد
ادراك مى شود
نظير مفهوم خود(وجود) كه(معقول ثانى) است .
