خلاصه فصل - نظام دفاعی اسلام نسخه متنی

6 ـ تلاش براى رهايى از چنگال دشمن .

خلاصه فصل

(غـنـيـمـت ) بـه مـعـناى درآمد است و در اصطلاح ، غنائم جنگى به اموالى مى گويند كه با جنگ و غـلبـه
از دشـمـن گرفته مى شوند. غنيمت با (فى ء) كه مختص امام مى باشد، متفاوت است . به غـنـيـمـت ، انـفـال
نـيـز مـى گـويـنـد. غـنـايـم جـنـگـى ، داراى شـرايـطـى اسـت ، از قبيل : جنگ با اهل حرب ، اجازه
امام و به وسيله قهر و غلبه و جنگ به دست آمده باشد.

غـنـايـم بـر دو قـسـمـنـد:

غـنـايـم مـنـقـول ، و غـيـر مـنـقـول . غـنـايـم مـنـقـول نيز بر دو
قسمند: غنايمى كه از نظر اسلام به ملكيت مسلمانان درنمى آيند و تصرف در آن هـا مباح نيست ؛ چون شراب
كه از عنوان غنايم خارج است مگر آن كه منفعت حلالى داشته باشد. يك چهارم غنايم منقول مباح ، متعلّق به
خدا و پيامبر(ص )است و چهار پنجم آن به عنوان بخشش از جانب رسول خدا(ص )، براى جبران زحمات رزمندگان در
سهم رزمندگان قرار مى گيرد، البته ، پس از كسر هزينه هاى نقل و انتقال و نگهدارى غنايم و... در زمان
فعلى كه رزمندگان توسط حـكـومـت اسـلامـى تجهيز و پشتيبانى مى شوند، حكم غنايم توسط امام و حاكم
اسلامى مشخص مى گردد.

دو گـروه ، از سـهـم غـنـايـم محرومند: گروهى كه سپاه اسلام را از جنگ با دشمن مى ترسانند ( مـُخـذِل
)؛ و گروهى كه با بازگو كردن توان و كثرت دشمن ، موجب تضعيف روحيه مسلمانان مى گردند ( مُرجف ).

استفاده از غنايم ، پيش از تقسيم جايز نيست ، جز در موارد استثنايى و با اجازه فرمانده .

اموال غير منقول ـ از قبيل سرزمين ها ـ در اختيار امام قرار مى گيرند. غنايمى كه از بغات به دست مـى
آيـد، اگـر در جـنـگ بـه كـار آيند، جزو غنايمند و گرنه متعلّق به خودشان است . غنايم غير قابل
انتقال ، كه احتمال استفاده دشمن از آن مى رود، نابود مى شود.

(اسـيـر) بـه مـعناى گرفتار است و به كسى گفته مى شود كه در جنگ به دست دشمن گرفتار آيـد. گـرفـتن
اسير، پيش و پس از جنگ ، جايز است ، امّا در حين عمليات جايز نيست ، جز در موارد استثنايى . اسيران بر
سه قسمند: مردان ؛ زنان و كودكان ؛ و اسيران بغات .

سرنوشت اسير به دست امام است . او اختيار دارد اسير را با منّت ، يا با گرفتن فديه آزاد كند، يا او را
نگهدارد و به عنوان برده در اختيار مسلمانان قرار دهد و يا بفروشد. اسيران ، در اسلام داراى حـقـوقـى
هـسـتـنـد و بـايـد بـا آنـان رفتارى انسانى ـ اسلامى داشت و به آنان آب و غذا و امـكـانات رفاهى داد
و مجروحانشان را درمان كرد. اسيران تاءمين جانى دارند. اسير باغى ، اگر مسلمانى را كشته است ، قصاص مى
شود و گرنه سرنوشتش به دست امام است .

هـيـچ رزمـنـده مـسلمانى حق ندارد بدون زخم كارى خود را به دشمن تسليم كند و اگر اسير دشمن شود
وظايفى دارد كه بايد بدان ها عمل نمايد.

پرسش

1 ـ معناى غنيمت را بنويسيد.

2 ـ شرايط غنايم را بنويسيد.

3 ـ اقسام غنايم و سهم رزمندگان از غنايم را بنويسيد.

4 ـ چه كسانى از غنايم محرومند؟

5 ـ آيا انهدام غنايم جايز است ؟

6 ـ اسير كيست ؟

7 ـ اقسام اسيران را بنويسيد.

8 ـ حكم اسيران پس از جنگ را بنويسيد.

9 ـ اسيران بغات چه حكمى دارند؟

10 ـ حقوق اسيران را نام ببريد.