عـَلَيـْهـِمْ وَمـَاءْوَاهـُمْ جـَهـَنَّمُ وَبـِئْسـَ الْمَصِيرُ).(270)اى پـيـامبر! با كافران و منافقان جهاد كن ، و بر آنان سخت گير، و جايگاهشان دوزخ است و چه بد سرنوشتى
دارند!
جهاد در دوران امامان معصوم (ع )
جـهـاد در دوران امامان معصوم :با دشمنان داخلى بود، و جهاد مسلحانه به دوران حكومت امير مؤ منان (ع)، امام حسن (ع ) محدود است . تنها امام زمان (عج ) براى استقرار حكومت جهانى با دشمنان داخلى و خـارجى
خواهد جنگيد، ديگر امامان :كه با شرايط دشوارى روبه رو بودند به جهاد فرهنگى روى آوردند، و به حفاظت
و حراست از اسلام پرداختند .
دوران امير مؤ منان (ع )
پـس از رحـلت جـانسور پيامبر خدا(ص )شوراى سقيفه با زير پا گذاشتن سفارش پيامبر(ص ) در باره على (ع )بهعنوان امام مسلمانان ، ابوبكر را به عنوان خليفه پيامبربرگزيدند و پس از او عـمـر و سـپـس عـثـمـان
، جـمـعـا بـه مـدت بـيـسـت و پـنـج سال زمام خلافت را به دست گرفتند. دوران بيست و پنج ساله خانه
نشينى براى اميرمؤ منان (ع )، كـه پـا بـه پـاى رسـول خـدا (ص ) براى حفظ اسلام سختى ها كشيده بود و
اينك مى ديد كه اسلام به دست نااهلان افتاده است ، بسيار ناگوار بود..(271)هـر چـنـد ابـرهـاى تيره ، پرتوافشانى آن خورشيد فروزنده را محدود مى ساخت ، امّا توانش را نداشت كه
امّت را به تمام و كمال از وجودش بى نصيب گذارد.پاره اى از فعاليّت هاى بسيار كارساز امام على (ع )در آن دوران ، عبارتند از:جـمع آورى و تفسير قرآن ، تربيت شاگردان ، پاسخگويى به مشكلات علمى و سياسى خلفا، و پـاسـخ بـه
پـرسـش هـاى مـردم ، بـيـان احكام الهى ، تلاش براى تاءمين زندگى مستمندان و دلجويى از ستمديدگان
..(272)بـا روى كـار آمدن اميرمؤ منان (ع )پس از قتل عثمان ، سران قريش بسيار نگران شدند؛ زيرا مى
دانـسـتـنـد كـه سـيـاسـت امـام عـلى (ع ) هـرگـز بـا غـارت و چـپـاول بيت المال سازش ندارد. آنان به
دليل كشته شدن سران شرك به دست امام (ع )، در جنگ هـاى بـدر، احـد، حـنـيـن و... كـيـنـه حـضـرتـش را در
دل داشـتـنـد و آن را بـه فـرزنـدانـشـان نـيز منتقل مى كردند؛ چنان كه ابن ابى الحديد در اين باره
مى نويسد:با اين كه مدتى بسيار از رحلت پيامبر (ص ) مى گذشت ، بغض و كينه قريش به على (ع ) نه تـنـهـا كـاهـش
نـيـافـتـه بـود، بـلكـه ايـن دشـمـنـى ديـريـنه را به كودكانشان نيز تلقين كرده بودند..(273)بـه هـمـيـن دليل ، در اين دوران كوتاه پنج ساله ، حوادثى بسيار مهم رخ داد و هنوز امام (ع )بر كرسى
خلافت ننشسته بود كه احزاب مخالف دست به قيام مسلّحانه زدند.زنـدگـى آن بـنده وارسته خدا و تربيت يافته مكتب وحى ، سراسر جهاد بود؛ از آن هنگام كه در سايه وحى ،
فاتح جنگ ها بود، تا آن هنگام كه در محراب خون به لقاى حق شتافت . از اين رو، درباره جهاد با دشمنان
اسلام ، رهنمودهايى فراوان به رهروان راه خويش ارائه كرده كه بيشتر آن سخنان ارزنده در نهج البلاغه
گرد آمده است . از آن هاست آنچه در زير مى آيد:جـهـاد بـا كـسـى كه از راه حق دورى گرفته و به اختيار خود به سراشيب نابينايى و گمراهى فـرو
افـتـاده ، بـر رهروان حق واجب است . ما كمر همّت بسته ايم تا با مردمى كه آيين خداوند را نـاديـده
گـرفـتـه اند، اموالى را [كه همگان در آن شريكند] غصب كرده اند، حدود شرعى را كنار گـذاشـتـه اند،
حقّ را پايمال كرده اند، در زمين ، فساد پراكنده اند و با قاسطين پيوند دوستى بسته اند، نبرد كنيم
..(274)در نظر امام (ع )، مؤ منان وظيفه دارند كه در برابر منكرات بايستند و جامعه را از وجود فاسدان پاكسازى
كنند..(275)از ديـدگـاه امـام (ع )، جـهـاد مـوجـب اسـتـوارى ديـن ، عـزّت مـسـلمـانـان و تـركـش مـوجب خوارى
است .(276) جهاد زندگى شرافتمندانه در پى دارد،(277) جهاد، ستون دين است (278) و اگر جهاد ترك شود، دين از