لطفا منتظر باشید ...
مناظره كن !
چند دستور در اين آيه شريفه آمده است :1 ـ دعوت با حكمت كه عبارت از دانش و منطق و استدلال است ؛2 ـ دعوت با اندرزهاى نيكو؛3ـ مناظره نيكو (خالى از توهين و تحقير)(167).
د ـ تزكيه و تعليم
دوران سـيـزده سـال مكّه ، دوران سازندگى معنوى بود. پيامبر(ص )مى كوشيد تا با تعليمات پـى در پـى از هـمـان عـنـاصـر عـصـر جـاهليت ، انسان هايى خداجو و آگاه بسازد كه در برابر بزرگ ترين حوادث
روزگار، از هيچ گونه فداكارى دريغ نورزند. اگر دوران مكّه نبود، هيچ گـاه آن پيروزى هاى بزرگ دوران
مدينه نصيب مسلمانان نمى شد. دوران مكّه دوران دانش اندوزى و ورزيـدگـى و آمـادگـى و تـقـويـت
ايـمـان مـسـلمـانـان بـود. بـه هـمـيـن دليـل ، حـدود 99 سـوره از 114 سـوره قـرآن در مـكـه نازل شده
اند كه بيشتر جنبه عقيدتى و ايمانى دارند..(168)مـى تـوان گـفـت كـه در دوران رسـالت پـيـامـبـر گـرامى اسلام (ص )شرايط جهاد مسلّحانه به دلايل زير
در مكّه نبود:1ـ شـمـار مـسـلمـانـان در مـكـّه بـه انـدازه اى اندك بود كه عملا قيام مسلّحانه مفهومى جز خودكشى
نداشت .2ـ دشمن از نظر نيرو و امكانات و تجهيزات ، بسيار نيرومند بود.3ـ مـكـّه پـايگاه اصلى قدرت هاى ضد اسلامى قريش ، بت پرستان و سران مشرك بود و مبارزه در آن جا ممكن
نبود..(169)
2ـ تشريع جهاد در دوران مدنى
بـا هـجـرت رسول خدا و مسلمانان از مكّه به مدينه و ايمان آوردن شمارى بسيار از مردم آن ديار، پـيـامبر(ص )توانست حكومت اسلامى تشكيل دهد و با سازماندهى مسلمانان ، نيروى دفاعى لازم را براى
حفاظت از نظام اسلامى آماده سازد.نـخـسـتـيـن آيـه جـهـاد مـسـلّحـانـه در مـديـنـه بـر پـيـامـبـر(ص )نـازل شـد و مـسـلمـانـان
بـا پـشـت سـر گـذاشـتـن دوران سـخـت تـحـمـل شكنجه ها و صبر و سكوت ، اجازه يافتند كه مسلّحانه در
برابر مشركان و دشمنان خود به جهاد و دفاع برخيزند و با آنان بجنگند.(أُذِنَ لِلَّذِيـنَ يـُقـَاتـِلُونَ بـِأَنَّهـُمْ ظـُلِمـُوا وَإِنَّ اللَّهَ عـَلَى
نَصْرِهِمْ لَقَدِيرٌ اَلَّذينَ اُخْرِجُوا مِنْ دِيارِهِمْ بِغَيْرِ حَقِّ اِلاّ اَنْ
يَقُولُوا رَبُّنَا اللّهُ).(170)به كسانى كه جنگ بر آنان تحميل شده ، اذن جهاد داده شد زيرا بر آنان ستم رفته است ، و خدا بـر
يـاريـشـان تواناست . همان كسانى كه به ناحق از خانه و شهر خود اخراج شدند جز آن كه مى گفتند:پروردگار ما خداوند است .امام باقر(ع )در اين باره مى فرمايد:پـيـامـبـر(ص )مـاءذون بـه جـهـاد نـبـود، تـا ايـن كـه آيـه مـذكـور نازل شد و جبرئيل ، خود شمشير
بر كمر آن حضرت بست ..(171)علامه طباطبائى در تفسير آيه مى گويد:اعتبار عقلانى اقتضاء مى كند كه آيه سوره حج اوّلين (172) آيه در مورد جهاد باشد. بـراى ايـنـكـه بـه
صـراحت ، كلمه اجازه در آن آمده است . به علاوه زمينه چينى شده و مردم را بر جـهـاد تـهييج و دل ها را
تقويت و با وعده نصرت به طور اشاره و تصريح ، آنان را ثابت قدم نـمـوده و رفـتـارى را كـه خـدا بـا
اقـوام سـتمگر گذشته نموده ، يادآور شده است و همه اينها از لوازم تشريع احكام مهمّ و بيان و ابلاغ
براى اولين بار آن است ..(173)
