انگيزه هاى مامون روياروى امام(ع) - زندگانی تحلیلی پیشوایان ما ائمه دوازده گانه (ع) نسخه متنی

انگيزه هاى مامون روياروى امام(ع)

مى توان انگيزه هاى مامون و موضع او را در برابر امام رضا(ع)به عوامل روانى و ايمانى كه در او
بود تفسير كرد.

مامون شخصا به خط امام ايمان داشت و به علويان مهربان بود و فدك را به آنان بازگردانيد و
كوشيد كه بدگوئى و دشنام به معاويه،سنت معمول گردد و آن را بر مردم بايسته كرد و آشكارا
ابراز داشت:

هر كس معاويه را بخوبى ياد كند ذمه اش مشغول است و ازو راضى نيستم و برتر آفريده خدا
پس از رسول اكرم(ص)،على بن ابى طالب است » ⁽³⁾

شيعى بودن مامون حاصل عوامل متعددى بود كه از هنگام كودكى درروان او تاثير كرده بود.
در آن هنگام كسى كه به تربيت و تاديب او گماشته شده بود،مردى شيعى مذهب بود.نيز
مامون در اوان جوانى در اطراف خراسان استقرار يافته بود كه بيشتر مردم آن شيعه بودند و
طرفداران اهل بيت(ع)

مامون روزى به ياران خويش گفت:آيا مى دانيد چه كس تشيع را بمن آموخت؟

گفتند:نه گفت:رشيد آنرا به من آموخت.

گفتند:چگونه؟

گفت:وقتى امام موسى بن جعفر از مدينه بر رشيد وارد شد،فروتنى رشيدرا در برابر او ديدم
و ديدم كه چگونه او را بزرگ ميداشت.

مامون ادامه داد:هنگاميكه تنها شديم پرسيدم:اى امير مؤمنان اين مردكيست كه او را
چنين بزرگ داشتى و تجليل كردى و در مجلس خود به سوى او از جاى برخاستى و او را به
پيشواز رفتى و در بالاى مجلس خود نشاندى و فروتر از او نشستى و به ما فرمان دادى كه
ركاب او را بگيريم؟

گفت:او امام مردم است و حجت خدا بر آفريدگان او،و خليفه او نزدپرستندگان اوست.

گفتم:اى امير المؤمنان،آيا تو همه اين صفات را ندارى؟

گفت:من به ظاهر و با توسل به زور و غلبه،امام مردمم.امام موسى بن جعفر امام بر حق است.
بخدا سوگند اى فرزند،كه او به مقام رسول الله(ص)از من و از همه آفريدگان داراى استحقاق
بيشتر است.بخدا سوگند اگر توبا من در سر اين مقام نزاع كنى،همانا سرت را بر خواهم كند. ⁽⁴⁾
چه،ملك عقيم است،سياست پدر و مادر نميشناسد. ⁽⁵⁾

اما اين انگيزه هاى تشيع براى خط امام(ع)آن نيست كه مامون را به آنجا راند كه آن موضع را
اتخاذ كند.بلكه درين مورد عوامل و انگيزه هادر دل مامون وسيعتر بود كه در صورت مصالحه
سياسى و اغراض موسمى نمودار گرديد و مى توان آنها را به چهار نكته زير تعبير كرد:

1-مامون ميخواست،خلافت خود را صورت مشروع دهد و درحكومت خويش آرامش و استقرار
و ثبات بر قرار كند زيرا پايگاههاى مردمى كه به خلافت عباسيان مؤمن بودند،به خلافت
مامون با شك و ترديد مى نگريستند.