روش ما در بحث و توضيح روش هاى عملى پيشوايان(ع) - زندگانی تحلیلی پیشوایان ما ائمه دوازده گانه (ع) نسخه متنی

روش ما در بحث و توضيح روش هاى عملى پيشوايان(ع)

گفتيم كه تاريخ زندگانى پيشوايان(ع)عبارت است از امتداد خط مكتب رسالت به اين منظور
كه ادامه رهبرى اسلام را در بناى امت مجسم سازد.

پس،از گذرگاه اين حقيقت،عمل پيشوايان را مطالعه مى كنيم كه پس ازوفات پيامبر
بزرگوار(ص)پشتيبانى از آينده دعوت را صورت تحقق بخشيدند.

رسول اكرم(ص)در برنامه عملى خود براى دگرگون سازى اجتماع در مدتى كوتاه،گامهاى
شگفت انگيز برداشت و برنامه چنين بود كه پس از درگذشت آن بزرگوار،پيشوايان مى بايست
راه درازى را كه براى تحقق بخشيدن به برنامه او ضرورت داشت مى پيمودند.چه،راه دگرگون
كردن اجتماع به طورى كه همه جا را فرا گيرد،كارى نبود كه در مدتى كوتاه و به آسانى صورت
پذيرد بلكه راهى بود دراز و فاصله هاى عظيم و معنوى ميان جاهليت و اسلام برقرار بود.

از اين رو بود كه عمل پيشوايان(ع)براى كامل كردن طريق مزبور صورت گرفت تا هدف هاى
اسلام كه پيغمبر(ص)در پى آن بود تحقق پذيرد و درنتيجه همه آثار گذشته را كه از جاهليت
بر جاى مانده بود از ميان ببرد وريشه هاى آن از بن بركنده شود و بناى يك امت جديد در
سطح ضروريات دعوت و مسئوليت هاى آن،پى ريزى شود.به زودى بحث ما،روش هاى عملى
گوناگون را كه پيشوايان(ع)به آن دست زدند روشن مى سازد و اين كار با تحقيق زندگانى همه
پيشوايان(ع)و تاريخ آنان صورت خواهد گرفت و بايد اين كار بر اساس توجه كلى عملى گردد
نه با نظر جزئى.به اين توضيح كه بايد پيشوايان را به منزله كل پيوسته و مرتبط با يكديگر در
نظر گيريم.

در بررسى اين مجموعه با كشف مظاهر عمومى و هدفهاى مشترك و تركيب اصيل آن،پيوند
بين خطوط آنها را به دست مى آوريم و مى فهميم كه بين گامهاى آنان چه رابطه اى موجود
بوده است و در پايان،نقشى را بدست مى آوريم كه آنان همه از زندگانى مسلمانان بر عهده
گرفته بوده اند.به طورى كه پيشوايان همه در مجموع يك واحد را تشكيل مى داده اند.واحدى
كه اجزاى آن به يكديگر پيوسته بوده است و هر جزء از اين واحد با جزء ديگر در يك نقش و
مكمل آن است.بى آنكه در بررسى اجزاء و در تجزيه كار هر يك بررسى كنيم مى بينيم كه در
مرحله نخستين در سلوك و رفتار امامان(ع)تباين وجود دارد و از جنبه شكل كار در ميان
دوران هائى كه پيشوايان در آن كوششى كرده اند و نقشى بر عهده داشته اند تناقض به نظر
مى رسد.

خلاصه اگر در تاريخ هر يك جداگانه نظر بيفكنيم بلكه همه را با نظرى كلى مشاهده كنيم،
مى بينيم همه آنان كلا مجموعه اى به هم پيوسته اند و همه مجموعايك واحد را تشكيل
ميدهند كه همه اجزاى آن دقيقا با يكديگر مرتبط است و نقش هر يك،نقش آن ديگرى را
تكميل ميكند.خلاصه اگر چه ظاهر آيين روشن آنان تباين و تضاد وجود دارد،اما همه يك
نقش را ايفا كرده اند.به عبارت ديگر وقتى بكوشيم خصوصيات عمومى و وظيفه مشترك آنان
را به عنوان كل بدست آوريم،همه تناقضات و اختلافات حل ميشود.چه همه خصوصيات و
دورانهاى مشترك در اين سطح تعبيرهاى گوناگون است كه از يك حقيقت به عمل آمده است
و اختلاف تعبير متوقف بر اختلاف شرايط و اوضاع اجتماعى است كه هر امام در آن شرايط و
اوضاع بسر مى برده است و قضيه اسلام در عصراو جريان داشته است و طبعا با شرايط و
اوضاعى كه مكتب در عهد امام ديگربا آن مواجه بوده است تفاوت داشته است.