نقش امام(ع)در ميان امت - زندگانی تحلیلی پیشوایان ما ائمه دوازده گانه (ع) نسخه متنی

نقش امام(ع)در ميان امت

امام سجاد(ع)از دو راه عملى،با امت و پيروان خود روبرو گرديد.

1-يكى راه برانگيختن وجدان انقلابى افراد مسلمان و متمركز ساختن و برانگيختن
احساسشان به گناه و ضرورى بودن جبران آن گناه بود.

!158 امام كوشيد كه دژ وجدان و اراده اسلامى را از فرو ريختن حفظ كند وشخصيت اسلامى
و كرامت انسانى را در مقابل حاكمان منحرف،از تنزل وفرومايگى نگاهدارد.ازين روى
مى بينيم كه امام(ع)اعلاميه هاى عمومى صادر مى فرمود و هر مسلمانى را كه عليه زمامداران
منحرف به شورش دست ميزد،مى ستود و ازو به گرمى استقبال ميكرد و او را سپاس ميگفت.
هنگاميكه محمد بن حنيفه با فرستاده مختار ثقفى نزد امام(ع)آمد تا درباب قيام مختاربا
او(ع)مشاوره كند،امام با سخنى كلى كه فقط به مختار اختصاص نداشت،تقاضاى محمد
حنفيه را پذيرفت.سخنان او شامل همه مسلمانان و به گونه اى بود كه مردم را وا ميداشت
روياروى ستم بنى اميه و زمامداران منحرف آن بايستند.

2-طريق دوم،از راه تهيه برنامه فكرى و آگاهى عقيدتى و روانى امت بود.على بن حسين(ع)
در حقيقت دومين مؤسس مدرسه بزرگ اسلامى بود.خانه و مسجد،مدرسه او بود و طلاب در
آنجا و در پيرامون وى جمع ميشدند و بعدها شاگردانش،سازندگان تمدن اسلامى شدند و
مردان تفكرو قانونگذارى و ادب اسلامى گرديدند ⁽⁵⁾ .

امام(ع)در دورانى پر اهميت براى افزودن بر دانشمندان و راويان احاديث خود در علوم و فنون
گوناگون قيام فرمود.

صحيفه سجاديه كه انجيل آل محمد است از آثار اوست.اين اثر ازثروتهاى فكرى است كه با
وضع قواعد اخلاقى و اصول فضايل و علوم توحيدو غير آن از ساير آثار متمايز است.امام على
بن حسين(ع)،مشكلات وگرفتاريهاى فكرى را كه كرامت و ارزش دولت اسلامى را تهديد
ميكرد ورهبريهاى منحرف را،بعنوان نماينده حقيقى اسلام،پاسخ ميگفت.هم آن سان!159 در
مورد مشكلى كه نامه قيصر روم به عبد الملك بن مروان ايجاد كرده بود،وقتى خليفه از پاسخ
گفتن به نامه در همان سطح بازماند،على بن حسين(ع)

ان خلاء را پر كرد و به شكلى پاسخ گفت كه هيبت اسلام را محفوظ نگاه داشت و با توجه به
مشكلاتى كه دولت با آن روبرو گرديده بود و بحرانى كه دچار آن گرديده بود،مصلحت والاى
اسلام را در نظر گرفت.

بنابر اين موضع پيشوايان در قبال جامعه اسلامى كه از حيث مادى و عقيدتى از طرف
دشمنان احاطه شده بود،موضعى بود كه بطور نا آشكار و نامعلوم،حكومت تاييد مى گرديد
مبادا حكومت از آن دچار انحراف گردد و تاييد امام را براى مشروع جلوه دادن خود،لباس
شرعى گرداند و مجوز قانونى قلمدادكند.خلاصه مطلب اين كه امام هميشه مصالح والاى
اسلام را در نظر ميگرفت و از آن نظر،به حكومت مساعدت مى فرمود،و توجه داشت كه حكام
وقت،عنايت امام را دليل مشروع بودن خود جلوه ندهند و از اين راه مردم را نفريبند.

ازينرو بود كه فعاليتهاى امام(ع)بر حسب شرايطى كه با آن روبرو ميگرديد،گسترش
مى يافت يا به پنهان عمل ميشد.زيرا با فشار دستگاه حاكم و ناتوانى آن،تناسب عكس داشت.