مبانی نظری تزکیه جلد 1

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

مبانی نظری تزکیه - جلد 1

محمد شجاعی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

او؟ از زبان حضرت امام زين‏العابدين على بن الحسين صلوات الله و سلامه عليهما، در «مناجاة المريدين» اين جمله را مى‏خوانيم كه در مقام اراده حق و قصد و طلب او عرض مى‏كند: «ولا تقطعنى عنك و لا تبعدنى منك يا نعيمى و جنتى و يا دنياى و آخرتى» يعنى «پروردگارا، بين خود و بين من فاصله نينداز و مرا از خود دور نگردان، اى نعيم من، اى بهشت من، و اى دنيا و آخرت من».

پيداست كه صراط مستقيم همان صراط و طريقى است كه قرآن كريم ارائه مى‏كند و همان صراطى است كه رسول اكرم (ص) و ائمه اطهار صلوات الله عليهم اجمعين بر آن صراط بوده و بسوى آن هدايت نموده و در آن پيش مى‏برند. بعضى از آياتى كه ذكر شد و آيات ديگرى از قرآن كريم و نيز روايات وارده بر اين معنى شهادت مى‏دهد كه بلحاظ مراعات اختصار از ذكر آنهاصرف نظر مى‏كنيم.

در سلوك الى الله به هر اندازه كه سالك در صراط مستقيم باشد، به همان اندازه در سلوك خويش موفق خواهد بود و به عكس، به هر اندازه‏اى از صراط مستقيم انحراف داشته باشد، به همان اندازه ناموفق بوده و اگر انحراف بيش از حد باشد، بنحوى كه مورد شمول عفو و غفران ربوبى نگردد، از نيل به مقصد باز مى‏ماند و به خسران و حرمان و هلاكت واهد افتاد، اگر چه خود را در طريق صحيح دانسته و اگر چه بعضى از آثار غير عادى و خوارق عادت را در وجود خويش در حيات دنيا مشاهده كند، و اگر چه خود را به گمان خويش هدايت شده و يا فائز و واصل بداند.

در آيه 103 و 104 سوره كهف مى‏فرمايد:«قل هل ننبئكم بالاخسرين أعمالا - الذين ضل سعيهم فى الحيوة الدنيا و هم يحسبون انهم يحسنون صنعاً»يعنى «اى پيامبر به مردم بگو كه مى‏خواهيد شما را باآنان كه بيشترين خسران را مى‏برند آگاه كنم؟ آنها كسانى هستند كه سعى و كوشش آنان در حيات دنيا بيجا و بى‏ثمر مى‏باشد در حالى كه خود آنان گمان مى‏كنند كه كار خوبى انجام مى‏دهند».

و چه بسا انسان در معرض اغوائات شيطانى قرار بگيرد و در عين حال خود را در طريق پنداشته و هدايت يافته بداند .

در آيه 30 سوره اعراف مى‏فرمايد: «فريقا هدى و فريقاً حق عليهم الضلالة انهم اتخذوا الشياطين اولياء من دون الله و يحسبون انهم مهتدون» يعنى «گروهى را خداى متعال هدايت فرموده و ضلالت بر گروهى ثابت گشته است زيرا كه آنها بجاى خداى متعال ولايت و دوستى شياطين را قبول نموده و چنين مى‏پندارند كه به راه راست هدايت يافته‏اند».

اين نكته براى ارباب بصيرت روشن است كه با انحراف از صراط مستقيم انسان تحت ولايت شياطين قرار مى‏گيرد و بعد از ولايت خداى متعال جز ولايت شيطان، ولايت ديگرى نيست. از چنين افرادى در هر زمانى بوده و هستند، افرادى كه خود را سالك پنداشته و خود و يا احياناً ديگران را نيز فريب داده و در حقيقت، همه فريب نفس و شيطان را خورده‏اند.




  • گر توهم مى‏كند او عشق ذات
    وهم مخلوقست و مولود آمده است
    عاشق تصوير و وهم خويشتن
    كى بود از عاشقان ذوالمنن



  • ذات نبود وهم أسما و صفات
    حق نزاييده است واو لم يولد است
    كى بود از عاشقان ذوالمنن
    كى بود از عاشقان ذوالمنن



(دفتر اول مثنوى)

صراط مستقيم، صراط بسيار دقيق و عميق و باريكتر از مو و برنده‏تر از شمشير است و طبعاً اصل دريافت آن و فهم و درك صحيح آن، و نيز، ثابت در آن و نلغزيدن به اين طرف و آن طرف، يعنى ادامه دادن به صراط مستقيم بدون اينكه انسان به دام شيطان و نفس بيفتد، به آسانى تحقق نمى‏يابد، و اين حقيقت از آيات قرآنى و همچنين از روايات و بيانات وارده با وضوح كامل استفاده مى‏شود و عملا نيز شواهد بيشمارى وجود داشته و دارد. بسيار بوده و هستند كسانى كه

/ 490