لازم است به اين حقيقت كه محاسبه الهى بسيار دقيق است نيز «فكر» بكنيم، و نكات و اشارات آيات و روايات و دعاها را در اين زمينه بخوبى مورد تأمل قرار بدهيم، و با فهم خوب اين حقيقت، بر حركات ظاهر و باطن خويش مراقبت كامل و دقيق داشته باشيم، و هيچ حركتى را اگر چه به نظر ما كوچك و ناچيز باشد، كوچك نشماريم، و بدانيم كه در مقام محاسبه، اگر عفو الهى و غفران ربوبى در ميان نباشد، روى آن حساب خواهد شد.در اين زمينه به يك مورد از آيات قرآن كريم اشاره، و در آن «فكر» مىكنيم:در آيه 86 سوره نساء مىخوانيم:«و اذا حييتم بتحية فحيوا بأحسن منها او ردوها ان الله كان على كل شىء حسيباً».يعنى «و وقتى به شما تحيت گفته مىشود، شما هم تحيتى مثل آن يا بهتر از آنرا پاسخ دهيد، كه خداى متعال روى همه چيز حساب كننده است».آنجا كه شما در پاسخ سلام كسى كوتاه مىآييد، و مانند يا بهتر از آنرا به او پاسخ نمىدهيد، خداى متعال روى همين برخورد شما، اگر چه به نظر شما مهم نباشد، حساب مىكند، و ناديده نمىگيرد، كما اينكه، اگر مانند سلام او، يا بهتر از آنرا در پاسخ گفتيد، خدا روى آن نيز محاسبه مىكند، و در هر دو صورت، شما اثر مثبت يا منفى برخورد خود را خواهيد گرفت، چه در اين دنيا با توفيقها و سلب توفيقها به نحوى كه توضيح داده شد، و چه در آخرت به نحوى كه در آنجا هست.تو، اى سالك، در اين آيه خوب «فكر» كن، و دقت محاسبه ربوبى را در نظر داشته باش، و مراقبت كن سعى تو باطل، و رنج تو ضايع نگردد.سخن خود در اين باب را با ذكر دو روايت با ترجمه ساده، و توضيح اجمالى به آخر مىرسانيم.1- از امام صادق سلام الله عليه روايتى نقل شده كه قسمتى از آن چنين است:«ان الرجل ليكذب الكذبة فيحرم بها صلاة الليل...». [1] يعنى «حقيقت اين است كه شخص به دروغ سخنى مىگويد، پس، به سبب همان دروغ از نماز شب محروم مىگردد...».محاسبه الهى روى دروغ گفتن، و نتيجه اين محاسبه، كه محروميت از نماز شب، و سلب توفيق است، در اين روايت بخوبى به چشم مىخورد.2- در روايت ديگرى آمده است كه:«جاء رجل الى أميرالمؤمنين على بن أبيطالب عليه السلام فقال: انى قد حرمت الصلاة بالليل، فقال أميرالمؤمنين عليه السلام: أنت رجل قد قيد تك ذنوبك». [2] يعنى «مردى به حضور حضرت اميرالمؤمنين على بن ابيطالب سلام الله عليه آمد، و گفت، من از نماز شب محروم گشتهام. اميرالمؤمنين سلام الله عليه فرمود، تو، مردى هستى كه گناهانت تو را به زنجير كشيده است».محاسبه ربوبى روى گناهان، و نتيجه آن كه سلب توفيق، و محروميت از نماز شب است، از اين بيان به وضوح بر