امر هفتم - مبانی نظری تزکیه جلد 1

اين مورد را به عنوان مثال گفتيم، و موارد ديگر، يعنى فقرات ديگرى نيز در اين دعا وجود دارد كه با حال و منزلت سالكان مبتدى تناسبى ندارد. در همه آنها بايد همين حال شرمندگى و انكسار، و اميد و طمع را داشته باشد، و از اينكه اين قبيل جملات را بدون حال شرمندگى انكسار گويد، اجتناب كند. زيرا كه در اين صورت، در محضر خداى متعال چيزى يا چيزهايى را ادعاء نموده است كه اهل آن نيست، بلكه كذب صريح است.

امر هفتم

امر هفتم، مداومت بر «تلاوت قرآن» در شب و روز، يعنى در هر بيست و چهار ساعت به مقدار لااقل «پنجاه آيه» است. و اگر بيشتر بخواند، آثار و بركات بيشترى عايد خواهد شد.

لازم است در مداومت بر اين امر مسامحه نكند، و جانب حضرت حق را در اين مورد مراقبت نمايد. و بهتر است در اين برنامه به تلاوت مكرر بعضى از سوره‏ها، يا بعضى از آيات كه به جاى خود امر مطلوبى است نپردازد، بلكه، در هر شب و روز قسمتى از قرآن كريم را تلاوت كند، به نحوى كه بعد از هر مدتى موفق به ختم قرآن و تلاوت همه آيات آن باشد. يعنى از اول قرآن شروع نمايد و هر شب و روز به تلاوت قسمتى بپردازد، تا جايى كه بعد از مدتى قرآن را ختم، و دوباره از اول قرآن شروع كند.

و اين بدان جهت است كه هر آيه‏اى از آيات قرآن كريم به جاى خود بركات خاصه‏اى دارد، و هر آيه‏اى سرى يا اسرارى، و باطنى يا بواطنى دارد، و سالك با تلاوت هر آيه‏اى از بركات خاصه آن بهره‏مند مى‏گردد، و اسرار و بواطن آن به وى روى مى‏آورد، اگر چه خود او خوب درك نكند، و آن صلاحيت را نداشته باشد كه بيابد، اگر كسى از اهل اسرار باشد، به اندازه خود، و به اندازه‏اى كه خداى متعال مى‏خواهد، اين معنا را خواهد يافت.

(دفتر چهارم مثنوى)

تأكيدات آيات و روايات بر تلاوت قرآن به خوبى خبر از آثار و بركات اين امر مى‏دهد، و صراحتها و اشارتهاى موجود در روايات وارده در اين باب نيز حكايتها و هدايتها دارد كه ارباب بصيرت مى‏توانند با دقت و تأمل از آنها بهره‏مند شوند.

در اينجا به عنوان نمونه به بيانى از حضرت مولى الموحدين اميرالمؤمنين صلوات الله عليه اشاره نموده و دقت مى‏كنيم.

حضرتش در وصاياى خود به فرزندش محمد بن حنفيه مى‏فرمايد:

«و عليك بتلاوة القرآن و العمل به، و لزوم فرايضه و شرايعه و حلاله و حرامه و أمره و نهيه، و التهجد به و تلاوته فى ليلك و نهارك، فانه عهد من الله تعالى الى خلقه، فهو واجب على كل مسلم أن ينظر كل يوم فى عهده ولو خمسين آية». [1] يعنى «و مواظبت جدى داشته باش بر تلاوت قرآن و عمل به آن، و برالتزام به فرايض و شرايع آن، و حلال و حرام آن، و امر و نهى آن، و شب زنده‏دارى با آن، و تلاوت آن در شب و روزت، زيرا كه قرآن عهدى است از خداى متعال به سوى خلق او، پس بر هر مسلمانى لازم و واجب است هر روز در اين عهد الهى نظر كند، اگر چه پنجاه آيه باشد».

در اين جمله كه «قرآن عهدى است از خداى متعال به سوى خلق او» اسرار عميقه‏اى نهفته است كه براى اهل آن تا حدودى معلوم است.

سالك صادق و با بصيرت كه قدم در ميدان طلب و مجاهدت گذاشته است بايد

[1]. حقايق فيض، باب چهارم از مقاله پنجم.