مبانی نظری تزکیه جلد 1

تجدنى قريباً». [1] يعنى «اى فرزند عمران، دروغ مى‏گويد آن كس كه گمان مى‏كند مرا دوست مى‏دارد و همينكه شب مى‏رسد از من روى مى‏گرداند و مى‏خوابد. مگر نه اين است كه هر محبى خلوت با محبوب خويش را مى‏خواهد؟! هان، اى فرزند عمران، بدان كه من بر احباى خود مطلع هستم. آن گاه كه تاريكى شب آنان را فرا مى‏گيرد، چشمان دل آنان را به سوى خود بر مى‏گرداند، و عقوبت هجران و سخط خويش در برابر چشمانشان مجسم مى‏نمايم. از روى مشاهده با من خطاب مى‏كنند، و از روى حضور با من سخن مى‏گويند. اى فرزند عمران، در تاريكى شبها از قلب خويش براى من خشوع را نثار كن، و از بدن خويش خضوع را، و از چشمانت اشك را، كه تو مرا نزديك خواهى يافت».

آيات و اشارات آيات، و روايات وارده در خصوص تهجد و قيام به عبادت در دل شب، و در خصوص «صلاة ليل» به وضوح كامل حكايت از اين مى‏كند كه سالكان صادق، و طالبان مجاهد بايد به تهجد، به قيام به عبادت در دل شب، و به«صلوة ليل» مداومت داشته باشند، و در آن مسامحه نكنند.

از اشارات آيات، و از نكات روايات هر كسى به اندازه خود مى‏تواند استفاده‏ها در اين باب داشته باشد.

و لازم است سالكان طريق در آنها به دقت و تامل عميق بپردازند، تا آنچه دانستنى است بدانند.

از باب تذكير، و براى تذكر، به بعضى از آيات قرآنى اشاره مى‏كنيم.

1- آيه 64 سوره فرقان كه خصوصيات «عبادالرحمن» را بيان مى‏كند، و قبلا در باب مجاهدت هم به آن اشاره كرديم مى‏فرمايد:

«والذين يبيتون لربهم سجداً و قياماً».

يعنى «... و آنها كه شب را در طلب لقاء و رضوان پروردگار خويش با سجده و قيام به عبادت به آخر برند».

در اين آيه، تهجد، قيام به عبادت در دل شب، و «صلاة ليل» از خصوصيات و

[1]. جامع السعادات، ج 3، ص 150 و حقايق فيض، باب چهارم از مقاله چهارم.