مبانی نظری تزکیه جلد 1

الماء...».

يعنى «آگاه باش كه اصحاب رسول الله صلى الله عليه و آله گفتند يا رسول الله، برخود از نفاق مى‏ترسيم.

پيامبر فرمود: براى چه از آن مى‏ترسيد؟. گفتند، وقتى نزد تو هستيم و به ما تذكر مى‏دهى و ما را ترغيب مى‏كنى، خوف و خشيت وجود ما را مى‏گيرد، و دنيا را فراموش مى‏كنيم، و بر آن بى اعتنا مى‏شويم، تا جايى كه وقتى پيش تو هستيم گويى آخرت را و بهشت و آتش را مى‏بينيم. وقتى از نزد تو بيرون مى‏رويم، و داخل خانه‏هاى خود مى‏شويم، و بوى فرزندان واهل و عيال به مشام ما مى‏خورد، نزديك است حالتى را كه نزد تو داشتيم از دست بدهيم و متحول شويم، تا جايى كه گويى چنين حالتى نداشته‏ايم. آيا شما بر حال ما مى‏ترسيد كه اين، نفاق باشد؟ در جواب به آنان رسول الله صلى الله عليه و آله فرمود: چنين نيست، اينها خطوه‏هاى شيطان و وسوسه‏هاى اوست، و شما را به دنيا ترغيب مى‏كند. قسم به خداى متعال، اگر هميشه بر آن حالتى كه خود را با آن توصيف كرديد باشيد، ملائكه با شما مصافحه مى‏كنند، و بر روى آب راه مى‏رويد...».

(به لحاظ مراعات اختصار، و اكتفا به آنچه مورد نياز در مبحث ما بود، قسمتى از اول روايت را به ترجمه نسبتاً آزاد آورديم، و قسمتى از اول روايت را هم ذكر نكرديم. كسى خواست متن روايت و همه آن را ببيند، مى‏تواند به اصول كافى، ج 2، كتاب الايمان و الفكر، باب «فى تنقل احوال القلب» رقم 1 مراجعه كند).

از اين روايت بر مى‏آيد كه جوار رسول اكرم، و همچنين، جوار ائمه اطهار صلوات الله عليهم اجمعين را حساب خاصى هست، و جوار ملكوتى آنان محل نزول رحمت الهى به نحو اسرارآميز است.

ناگفتنيها به جاى خود كه بسيارى از گفتنيها را هم نگفتيم. لازم است ارباب معرفت در اشارتهاى موجود در اين روايت بخوبى تأمل كنند، تا با هدايتهاى ربوبى آنچه را كه در گفته نيامد، بفهمند.

نكته ديگر در آخر اين سخن به نكته ديگرى هم به اجمال اشاره مى‏كنيم، تا آنها كه اهل آن هستند دريابند آنچه را كه بايد دريابند و آن اينكه، از آيه سوره نساء، و از جملاتى كه از زيارت پيامبر در روزهاى شنبه ذكر گرديد، چنين بر مى‏آيد كه استغفار در موقف مذكور اين معنى را نيز در بر دارد كه حضرتش هم براى انسان در پيشگاه پروردگار متعال طلب مغفرت كند - و استغفر لهم الرسول - مى‏شود گفت آنچه در اصل به اين موقف خصوصيت بسيار بالايى مى‏دهد، همين امر است. زيرا كه استغفار آن حضرت براى انسان در پيشگاه خداى متعالى چيز ساده‏اى نيست، و موقفى كه مى‏شود در آن چنين چيزى را به دست آورد، موقف مخصوص و مغتنم خواهد بود.

آن كه مى‏فهمد، سخت به دنبال اين خواهد بود كه پيامبر براى او از خدا طلب مغفرت كند، طلب مغفرت آن بزرگوار از پروردگار هرگز رد نخواهد شد و به اجابت خواهد رسيد، زيرا كه او را خداى متعال خود شفيع كل قرار داده، و شفاعت او را شفاعت مقبول.

آن كه مى‏فهمد، مى‏داند كه طلب مغفرت حضرتش مانند همه كارهايش به امر حق و به اذن اوست، و حامل غفران ربوبى براى انسان خواهد بود. (دقت شود) و اگر دقيق‏تر بگوييم، ظاهر امر طلب مغفرت آن حضرت است، و باطن امر افاضه غفران از ربوبيت. فافهم و اغتنم.

استغفار پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله براى گناهكاران و خطاكاران در درجات مختلف، در حقيقت، باب رحمتى است كه خداى رحمان به روى بندگان باز كرده است. و اگر خواستى اين معنى را تا حدودى بفهمى، در آيه 62 سوره نور دقت كن كه مى‏فرمايد:

«... فاذن لمن شئت منهم واستغفر لهم اللّه انّ‏اللّه غفور رحيم».

و نيز در آيه 12 سوره ممتحنه به تامّل بپرداز كه مى‏گويد:

«... فبايعهن و استغفر لهن الله ان الله غفور رحيم».

خداى متعال در اين آيات حضرتش را امر مى‏كند به استغفار براى مؤمنين و مؤمنات. و اين بدان معنى است كه تو استغفار كن، و من ببخشم. حال بايد ديد حقايق نهفته در اينجا چيست؟ و الله هو الهادى.