موجب از كارافتادن برخى از حواس ظاهرى يا باطنى و يا فقدان نيرويى از نيروهاى انسان گردد.(61)3 مقدار مخارجى كه براى حفظ حيثيت و شؤون اجتماعى افرادخانواده و نيز افراد تحت تكفّل لازم است ، از
نظر اسلام واجب وضرورى مى باشد و از نظر مقدار، اندازه معيّن ندارد، بلكه واجب است كه آنچه با ملاحظه
حال و شاءن و زمان و مكان براى آنانكفايت مى كند، تاءمين شود.(62)
بازار اسلامى
حضرت امام (قدس ره ) براى بازار و خدمات آن ارزش فراوانى قائل بود و آن را يك بازوى قوى براى كشور وپشتوانه اى عظيم براى اسلام مى دانست .(63) ايشان درباره نقش بازار درحل مشكلات اجتماعى ، سياسى كشور
مى فرمود:شما مى دانيدكه در مشكلاتى كه سابق بود از زمان ميرزاى شيرازى تا حالا مشكلات در بازارها حلّ مى شد.اگر يك وقت يكى از علماى تهران به واسطه بدرفتارى دولت هاى زمان قاجار مى خواست ازتهران برود، بازار
مى بست و همان بود كه آن ها توبه مى كردندو آن عالم را با التماس نگه مى داشتند.(64)يا درباره خدمات بازار در جريان تحريم تنباكو مى فرمود:در قضيه تنباكو و حكم مرحوم ميرزاى شيرازى اعلى الله مقامه اين بازار بود كه همراهى كرد و منتهى به
قيام شد بعضى ازبازرگانان اصفهان ، از قرارى كه نقل شده است يكى از بازرگان هاى معتبر بوده است ،
تمام تنباكوهايى كه داشته است و آن وقت تاجر تنباكو هم گفته مى شود بوده است . پس از حكم ميرزا،
آورد در ميدان شاه و آتش زد ومشابه او بازارهاى ديگر در تاءييد حكم ميرزا در آن وقت قيام كردند، حتى
شهيد دادند... الا ن هم باز، بازار است كه خدمت مى كندو از اسلام عزيز و از جمهورى اسلامى نگهدارى
مىكند.(65)امام راحل (قدس ره ) معتقد بود كه بازار ما بايد يك بازار اسلامى وبه دور از چپاولگرى ، اجحاف و گران
فروشى ، رباخوارى ،قاچاق و... باشد(66) و مى فرمود:بازار بايد مظهر تامّ اسلام و عدالت باشد. بازار بايد احترازكند از چيزهايى كه مخالف دستورات اسلام
است واقبال كند به آن چيزهايى كه موافق دستورات اسلام است . از ربابازار بايد مطهر باشد... مبادا خداى
نخواسته در بين بازار يك همچو معصيت بزرگى كه در راءس معاصى خدا قرار داده است و آن رااز زنا [بدتر] و
در حكم مقاتله با خدا قرار داده است ، مبادا يك وقتدر بازار يك همچو امرى باشد.(67)برخى از رهنمودهاى فقهى اقتصادى حضرت امام (قدس ره ) بهقرار زير است :1- بر هر كس كه خودش به تجارت و ساير انواع كسب اشتغال دارد، واجب است احكام و مسائل مربوط به آن را ياد
بگيرد،تا صحيح آن را از فاسدش بشناسد و از ربا سالم بماند و مقدارلازم ، آن است كه حكم تجارت و معامله
اى را كه انجام مى دهد در همان موقع انجام دادن هر چند از روى تقليد بداند.(68)2- بعضى از معاملات نامشروع عبارتند از: خريد و فروش مال غصبى ، وسائلى كه منافع معمولى آن ها حرام است
؛ مانند وسائل قمار، كتاب هاى گمراه كننده ، چيزهاى مست كننده ، چيزى كهاز راه قمار يا دزدى به دست
آمده باشد، معامله تقلّبى مانند مخلوط كردن شير با آب و... .(69)3- احتكار و گران فروشى و هر عملى كه برخلاف مقررات دولت اسلامى است ، جايز نيست .(70)4- ربا حرام است . رباخوار بايد از گناه گذشته توبه نمايد وآنچه را كه بابت ربا گرفته ضامن است بايد به
مالك آن برگرداند و اگر نزاعى در بين باشد رسيدگى به آن موكول به محاكم قضايى است .(71)5- تخلّص از ربا به هيچ راهى از راه ها (كه در كتاب ها ذكر كرده اند)، جايز نيست .(72)6- در مساءله گران فروشى اگر گرانى قيمت به حدّ اجحاف نرسد و مقررات دولت اسلامى را مراعات نمايد