نمونه هايى از فتاوا - شخصیت و دیدگاه های فقهی امام خمینی (ره) نسخه متنی

در نـظـر بـگيرند و سيره آن بزرگوار را سرمشق قرار دهند. ايشان دسـتـور آن حـضـرت مـبـنـى بـر
صـرفـه جـويـى در مـصـرف بـيـت المـال را كـه در ضـمـن نـامـه بـه يـكـى از كـارگـزاران خـود
نـوشـته بود.(311) دستورالعمل دائمى و لازم الاجرا براى حكومت ها دانسته ، مى فرمايد:

ايـن يـك دسـتـورى هـسـت بـراى هـمـه ؛ يـعـنـى دسـتـورى هـسـت بـراى كـسـانـى كـه در بـيت المال
دست دارند. اين طور حضرت امير سلام الله عليه در وقت حكومتش دستور مى دهد براى صـرفـه جـويـى ... ايـن
مـسـاءله ، مـسـاءله اين نيست كه در آن وقت و در حكومت حضرت امير بـاشـد، ايـن دسـتـورات در طـول
تـاريـخ بـراى كـسـانـى كـه متكفل حكومت هستند كه تا اندازه ممكن ، در بيت المال تصرف نكنند.(312)
ايـنـك بـه فـرازهـايـى از سـخـنـان امـام راحـل (ره)  در اهـتـمـام ويـژه ايـشـان بـه بـيـت المال
و پاسدارى از آن اشاره مى كنيم :

1 ـ اموال مسلمين بايد محفوظ باشد، اموال ملّت ايران بايد محفوظباشد براى خود ملّت ايران ، نـفـتِ
ايـران مـالِ خـود ايـران اسـت ، مـراتـع ايـران مـال خـود ايـران اسـت ، بـايـد به درد خود ايران
بخورد، شيلات ايران بايد به درد خود ايران بخورد، مالِ خود ايران است . جنگل ها مال خود ايران است ،
مخازن زيرزمينى هر چه هست مال خود ايران است ، بايد خود ايرانى ها بيرون بياورند، استخراج بكنند و
استفاده كنند و براى همين مصالح خودشان .(313)

2 ـ بـر هـمـه حـرام اسـت كـه امـوال مـسـلمـيـن را، آن امـوالى كـه مـال يـك مـلّت اسـت بـه بـاد
بـدهـد و بـه دشـمـن هـاى اسـلام مثل اسرائيل بفروشد.(314)

3 ـ بـايـد در پـيشگاه خداى تبارك و تعالى ، در كارهايى كه مى كنيم ، در تصرّف هايى كـه در بـيـت
المـال مـى كنيم ، بايد بعد حساب بدهيم چرا؟ زياده روى شده باشد. مجازات دارد، عـدالت شـده بـاشـد،
مـجـازات خـيـر دارد. بـيـت المال مسلمين را بزرگ بشماريد.(315)

4 ـ حـكـومـت هـاى اسـلامـى بـايـد بـيـت المـال مـسـلمـيـن را بـراى جـلال و جـبـروت خـودشـان صرف
نكنند، بيت المال صرف آن چيزى بشود كه براى مسلمين است .(316)

5 ـ وزارتـخـانـه هـا بـايـد وقـتـى كـه مـى بـيـنـنـد كـه كـارمـنـد بـيـت المـال مـسـلمـيـن
هـسـتـنـد... و از آن جـا حـقوق مى گيرند و ارتزاق مى كنند و اداره ، اداره بيت المـال مـسـلمـيـن است
، حتى در آن مسائلى كه حضرت امير گفته ملاحظه كنند، كوچك نشمرند مـسـاءله را، مـسـاءله بـيـت المـال
مـسـلمـين است و دستور، دستور اسلام است به حد ضرورت .(317)

6 ـ مـطـبـوعـات بـايـد اين توجه را داشته باشند كه چيزهايى كه براى ملّت مفيد نيست در روزنامه ها
ننويسند، كاغذ صرف اين نكنند، وقت صرف اين نكنند.(318)

7 ـ بـايـد راديـو تـلويـزيـون تـوجـه بـه ايـن مـعـنـا داشـتـه بـاشـد كـه از بـيـت المال مسلمين
است . [اگر] وقتش صرف چيزهايى كه مربوط به مصالح مسلمين است ، نشود، مسؤ وليت دارد اينها.(319)

8 ـ بـايـد اشـخـاصى كه ، مقاماتى كه هستند، ملاحظه كنند كه به اندازه ضرورت مشاور بـگـيرند، به
اندازه ضرورت خدمتگزار بگيرند، نه به اندازه دلخواه و اين معنا را بايد همه ما بدانيم كه دلخواه هاى
ما آخر ندارد.(320)

9 ـ كـسـى كـه مـى خـواهـد... مـتـصـدّى بـيـت المـال و خـرج و دخـل مـمـلكـت شـود و خـداونـد اداره
بـنـدگـانـش را بـه او بـدهـد بـايـد مـعـصـيـت كـار نباشد.(321)

نمونه هايى از فتاوا

1 ـ اسـتـفـاده از مـكـان و امـكـانـات مـربـوط بـه بـيـت المال بايد با اجازه قانونى مسؤ ولين
مربوطه باشد.(322)

2 ـ كـارمـنـد دولت جمهورى اسلامى گاهى از محل خدمت ـ بدون اجازه سازمان ـ براى تشييع جنازه يا مجلس
ختم خارج مى شود آيا حقوقش چه صورت دارد؟
جـواب ـ اگـر از وظـيـفـه كـوتـاهـى نـمـوده بـه مـقـدارى كـه كـوتـاهـى كـرده مـديـون است .(323)

3 ـ شـخـصـى ... مـقـدارى از امـوال عـمـومـى و يـا بـه تـعـبـيـر ديـگـر بـيـت المال را مصرف نموده
است ... براى برى ءالذمّه شدن ... با توجه به اينكه مقدار دقيق آن پـول هـا و پـول آن اشـيـا و كـالاهـا