سيره تحصيلى - شخصیت و دیدگاه های فقهی امام خمینی (ره) نسخه متنی

حاج ميرزا جواد ملكى تبريزى و آية الله ميرزا محمدعلى شاه آبادى (ره) ، بهره ها برد.

گـفـتـنـى اسـت كـه پـس از وفـات مـرحـوم آيـة الله العـظـمـى حـايـرى يزدى كه آية الله بـروجـردى
بـه قم آمد به منظور تقويت آية اللّه بروجردى در دروس او شركت مى كرد و گـويـا پس از اين تاريخ در درس
ديگرى حاضر نشده باشد. خود ايشان در اين زمينه مى فرمايد:

پـس از فـوت مـرحـوم آقـاى حـايـرى با عدّه اى از رفقا بحث داشتيم ، تا آنكه مرحوم آقاى بـروجـردى
(ره) بـه قـم آمـدنـد بـراى تـرويج ايشان به درس ايشان رفتم و استفاده هم نمودم .(3)

سيره تحصيلى

روش امـام راحـل (ره) در تـحـصـيـل ، دسـتـور العمل بسيار ارزنده اى است براى كسانى كه طـالب
فـراگـيـرى عـلم تـواءم بـا عـمل هستند. ايشان در فراگيرى علوم اسلامى از همّتى بـسـيـار عـالى
بـرخـوردار بـود و بـا بـه كـارگـيـرى روش ويـژه خـود در تـحـصـيـل بـه مـقـامـات بـالايـى از علم
و عمل دست يافت . در زير به گوشه اى از سيره تحصيلى امام (ره) اشاره مى كنيم :

الف ـ اخلاص در تحصيل

بـهترين نعمتى كه خداوند به بنده اش ارزانى مى دارد اين است كه او را موفق مى كند كه در قـلبش چيزى جز
(خدا) نباشد.(4) حضرت امام (ره) در فراگيرى علوم و معارف الهى از چنين نعمتى برخوردار بود. هدف او در
فراگيرى علم ، مباهات بر ديگران ، ستيز بـا نـابـخـردان ، جـلب تـوجـه ديـگـران و رسـيـدن بـه مـال
و ثـروت نـبـود. از اين رو، از همان آغاز تحصيل در قلبش چيزى جز خدا نبود. (لِلّه)  درس مـى خـوانـد و
هـرگز به فكر جاه طلبى ، نامجويى ، دستيابى به مرجعيت و رهبرى و... نبود. درس و بحث ايشان براى رضاى خدا
و همراه تهذيب نفس و علم او با عملش هماهنگ بود.

(امام خمينى (ره) از روز جوانى كه به مقام اجتهاد رسيده ، تا روزى كه بر كرسى قيادت و امـامـت نشسته
است ، در راه شناساندن خود و به دست آوردن مقام و مسند كوچك ترين گامى برنداشته است .)(5)

ب ـ خودسازى همزمان با تحصيل

از هـمـان آغـاز جـوانـى ، هـمـزمـان با تحصيل علوم اسلامى ، در مقام تهذيب نفس و خودسازى برآمده ،
به تحصيل معنويات و كسب فضايل انسانى و روحانى پرداخت و در مدّتى بسيار كـوتاه در اين رشته موفقيت
بزرگ و درخشانى كسب كرد، تا آنجا كه در همان اوان جوانى سرآمد پارسايان و پرهيزگاران عصر خويش گرديد
و در ميان شخصيت هاى بزرگ علمى و روحانى ، محافل مذهبى و عامّه مردم قم ، مقام و منزلت ويژه و پر ارجى
كسب كرد و اُبهت و عظمت شگرفى از ايشان در دل ها به وجود آمد.(6)

ج ـ نظم و برنامه

يـكـى از عـوامـل بسيار مؤ ثر در موفقيت هاى حضرت امام (ره) ، منظّم بودن و برنامه داشتن ايـشـان در
امـور زنـدگـى و از جمله تحصيل است . امام (ره)  در نظم و برنامه ، قهرمان كم نـظـيـرى بـود كـه نمونه
آن را كمتر مى توان يافت . تمام شؤ ون زندگى او، حركات و سكنات ، امور شخصى ، امور عبادى ، مطالعه ،
استراحت ، حضور در جلسات درس ، مباحثه ، امـور اجتماعى و سياسى ، همه و همه براساس نظم ويژه انجام مى
گرفت . آية الله بنى فضل درباره نظم امام (ره) در دوران طلبگى مى فرمايد:

مـرحـوم آيـة الله شـاه آبـادى (استاد اخلاق امام)  درباره نظم و حضور امام در جلسات درس گـفـته بود:

(روح اللّه ، واقعاً روح اللّه است . نشد يك روز ببينم كه ايشان بعد از بسم اللّه در درس حاضر باشد.

هميشه پيش ‍ از آنكه بسم اللّه درس را بگويم ، حاضر بوده است .)(7)
حجة الاسلام نصرالله شاه آبادى مى گويد:

شـايـد بـتـوان گـفـت كـه از جـمله كرامات امام ، نظم ايشان و تنظيمى بود كه در امور به عـمـل مـى
آوردنـد... هـمـه كـارهـاى ايـشـان در سـاعـت مـقـرّر و مـخـصـوص بـه خـود انجام مى شد.(8)
حجة الاسلام سيد محمد سجادى اصفهانى نيز مى گويد:

البته اين امر [رعايت نظم ] براى هركس ميسّر نيست . كمتر كسى مى تواند زندگى اش را ايـن گـونـه مـنـظـم
و بـرنـامـه ريـزى كـنـد و بـه پـيـش بـبـرد. امـا ايـن فـضـل و تـوفـيـق الهـى بـه حـضـرت امـام
(ره)  عـطـا شـده بود كه در انجام اين امر موفق باشند.(9)