وحدت بين المللى اسلام
مهم ترين اصل در سياست خارجى جمهورى اسلامى ايران ، پيوند وحدت جهان اسلام است . امام خمينى (قدس ره )عقيده داشت كه اسلام آمده است تا ملل دنيا را، اعم از عرب و عجم ، ترك و فارس و... رابا هم متحد كند، يك
امت بزرگ به نام امت اسلام در دنيا برقرار كند.از اين رو، دولت اسلامى نيز بايد سياست كلّى خود را بر
پايه اتحاد ملل اسلامى قرار دهد و بكوشد تا وحدت سياسى ، اقتصادى و فرهنگى جهان اسلام را تحقق بخشد.همچنين امام (قدس ره ) دررساله عملى و فتاواى فقهى ، نهايت تلاش خود را در راه تحقق اتحاد عملى
مسلمانان مبذول مى داشته ، (تقيّه مداراتى ) را براى حفظ وحدت جهان اسلام و پرهيز از اختلاف ضرورى
دانسته است.(157)
روابط با كشورها و ملّت ها
اين كه ارتباط نظام اسلامى با ديگر كشورها و ملّت ها بايد چگونه باشد و چه نظمى در اين روابط اتخاذشود، معيارِ ارتباطات ،اعزام سفيران ، پذيرش نمايندگان كشورها، عقد قراردادها و غيره چيزى است كه
بايد در مبحث سياست خارجى پاسخ آنها را جستجو كرد.از آنجا كه انديشه هاى امام راحل (قدس ره ) متكى به مكتب اصيل و ناب محمدى (ص ) و برگرفته از متن قرآن
روايات و سيره عملى اهل بيت عصمت و طهارت (ع ) و فقه اسلامى است ، روابط نظام اسلامى با ديگر كشورها و
ملت ها را نيز براساس چنين معيارى تفسير و تبيين مى فرمود.بعضى از معيارهايى كه در انديشه حضرت امام (قدس ره ) محور ارتباط، كشورها و ملت هاى ديگر است عبارت
است از:
1- نفى سلطه جويى و سلطه پذيرى
امام راحل (قدس ره ) در زمينه چگونگى روابط با كشورها و ملت هابه خصلت نفى سلطه جويى و سلطه پذيرى بسيار تاءكيد مى كرد و با الهام از قرآن كريم مى فرمود:مسلمين نبايد تحت سلطه كفار باشند. خداى تبارك و تعالى براى هيچ يك از كفار سلطه بر مسلمين قرار
نداده است و نبايد مسلمين اين سلطه كفار را قبول بكنند.(158)بر همين اساس ، حضرت امام (قدس ره ) در باب دفاع روابط سلطه جويانه و سلطه پذيرانه را محكوم و نامشروع
اعلام نموده ،مسلمانان را به مبارزه و دفاع از كيان اسلام و حوزه اسلامى دربرابر اينگونه روابط دعوت
كرده است . به دو مساءله زيرتوجه كنيد:1- اگر در روابط سياسى بين دولت هاى اسلامى ودول اجانب ، خوف آن باشد كه اجانب بر ممالك اسلامى ، تسلّط
پيدا كنند اگر چه تسلّط سياسى و اقتصادى باشد، لازم است برمسلمانان كه با اين نحو روابط مخالفت كنند
ودول اسلامى را به قطع اين گونه روابط الزام كنند.(159)2- اگر عقد رابطه چه سياسى و چه تجارى بين يكى از دولتهاى اسلامى و اجانب ، مخالف مصلحت اسلام و
مسلمانان باشد،اينگونه رابطه جايز نيست ، اگر دولتى اقدام به آن نمود، برساير دولت هاى اسلامى واجب
است آن را به قطع رابطه به هرشكل ممكن الزام كنند.(160)
2- احترام متقابل
معيار ديگرى كه حضرت امام (قدس ره ) در چگونگى روابط باديگر كشورها نسبت به آن عنايت داشت ،اصل احترام متقابل است و در اين باره مى فرمود:ما با همه ملت هاى عالم مى خواهيم دوست باشيم ، با همه دولت هاى عالم به حسب طبع اوّلى مى خواهيم دوست
باشيم ، مى خواهيم كه روابط حسنه ، با احترام متقابل نسبت به همه داشته باشيم ، مگر اينكه دولت هايى
باشند كه با ما خلاف رفتار كرده باشند وبخواهند به ما ظلم بكنند) تحميل بكنند، سلطه جويى كنند بر
ما،كه ما با آن ها مخالف هستيم و هرگز اجازه نخواهيم داد كه آنها دخالتى در مملكت ما بكنند.(161)
3- حفظ استقلال و تماميت ارضى
منظور از استقلال ، داشتن امكان هرگونه تصميم گيرى و اجراى آن تصميمات در حوزه حاكميت كشور است ، به طورى كه هيچ نيروى ديگرى نتواند در آن اخلال كند از ديدگاه حضرت امام (قدس ره )همه جنبه هاى استقلال
اعم از سياسى ، اقتصادى ، نظامى وفرهنگى در سياست خارجى دخيل است و هيچ كس حق ندارد به استقلال سياسى
و تماميت ارضى جمهورى اسلامى كمترين خدشه اى وارد كند و چنانچه كسى درصدد ايجاد و يا گسترش نفوذ