آن قدر كه قرآن كريم و روايات اسلامى به مساءله تربيت اخلاقى انسان ها اهميت قايل شده اند نسبت به كمتر موضوعى اين طور توجه كرده اند چون رعايت اين مساءله باعث يك زندگى آرامبخش در جامعه مى شود مساءله حسن خلق و ملاطفت در برخوردها و ترك خشونت در معاشرت و احترام افراد مختلف را در نظر گرفتن و به شخصيت و حقوق ديگران ارج قايل شدن ، از جمله صفات عالى و روحى هر انسان خود ساخته و تربيت شده است .قرآن كريم دستورات فراوانى در زمينه عفو و بخشش ، مدارا كردن ، مهربان بودن و برادرى و اخوّت بين مؤمنين را توصيه فرموده و پيامبر اكرم را صاحب خلق عظيم معرفى نموده است ، تا رفتار و گفتار او سرمشق و الگوى همه مسلمان ها باشد. در روايات به مساءله تربيت اخلاقى عنايت خاصّى شده است .پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله مى فرمايد: ما يوضع فى ميزان امرء يوم القيمة افضل من حسن خلق .(108) در روز قيامت چيزى برتر و بالاتر از حسن خلق در ترازوى عمل كسى نهاده نمى شود و نيز مى فرمايد: اكثر ما تلج به امتى الجنة تقوى اللّه و حسن الخلق .(109) بيشترين چيزى كه سبب مى شود امت من به خاطر آن وارد بهشت شوند تقواى الهى و حسن خلق است . و نيز مى فرمايد: حسن الاخلاق نصف الدين (110) اخلاق نيك نصف دين است .حضرت على عليه السلام مى فرمايد: ربّ عزيز اذلّه خلقه و ذليل اعزّه خلقه (111) بسا انسان بلند پايه اى كه اخلاق وى موجب سقوط او گرديد و بسا انسان ضعيفى كه اخلاق او مايه عزت و سربلندى او مى شود.
آثار سوء خلق
? قال رسول اللّه : *((*عندما دفن سعد بن معاذ قد اصابته ضمّة . فسئل عن ذلك فقال : انّه كان فى خُلقه مع اهله سوء(112) پيامبر صلّى اللّه عليه و آله به هنگام دفن سعد بن معاذ فرمودند: فشارى براو وارد شد علّت آن را جويا شدم . فرمود: زيرا با خانواده خود بدرفتار بود.
2 - سختى زندگى :
قال على عليه السلام *((*سوء الخلق نكد العيش و عذاب النفس (113) بداخلاقى مايه دشوارى زندگى و عذاب انسان است .
3 - فساد ايمان و عمل :
قال النبى صلّى اللّه عليه و آله الخلق السيى ء يفسد العمل كما يفسد الخلّ العسل (114) اخلاق بد، عمل انسان را تباه مى سازد چنان كه سركه عسل را فاسد مى كند.
4 - دوام ناراحتى :
سئل عن على عليه السلام من ادوم الناس غما قال اسؤ هم خلقا(115) از حضرت على عليه السلام پرسيدند چه كسى غم و غصّه او هميشگى است ؟ فرمود: كسى كه بدرفتار باشد.
5 - عذاب نفس :
قال على عليه السلام من ساء خلقه عذّب نفسه (116) هر كس اخلاقش تند گردد نفس خويش را به عذاب افكنده است .
6 - دورى از مردم :
قال على عليه السلام سوءالخلق يوحش القريب وينفر البعيد(117) بداخلاقى ، باعث وحشت افراد نزديك و انزجار افراد دور، از انسان مى شود.
آثار حسن خلق
1. لذت روحى :
قال المجتبى عليه السلام : لا عيش الذّ من حسن الخلق (118) لذيذترين و سودمندترين چيز در زندگى ، اخلاق نيك است .
2 - جلب دوستى :
قال رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله حسن الخلق يثبت المودّة و حسن البشر يذهب بالسخيمة (119) اخلاق نيك باعث دوستى امت و خوشرويى ، عامل از بين رفتن كدورت و كينه است .
3 - نابودى گناهان :
قال رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله ان الخلق الحسن يذيب الذنوب كما تذيب الشمس الجمد(120) اخلاق خوب باعث نابود شدن گناهان است همان گونه كه آفتاب برف و يخ را آب مى كند.
لطفا منتظر باشید ...
