ان اللّه قد بعث لكم طالوت ملكا و زاده بسطة فى العلم و الجسم (523) خداوند طالوت را به عنوان زمامدار براى شما برگزيده و علم و قدرت جسمى او را وسعت بخشيده است .
6 - علم شرط مديريت :
اجعلنى على خزائن الارض انى حفيظ علم (524) حضرت يوسف عليه السلام هنگامى كه پيشنهاد مقام مهمى در حكومت مصر به او داده شد، گفت : مرا به سرپرستى خزائن بگماريد و دو دليل براى اين مديريت ذكر كرد: امانتدارى و علم و آگاه بودن .
7 - فراگيرى علم مفيد :
هل اتّبعك على ان تعلّمن مما علّمت به رشدا(525) موسى عليه السلام به خضر عليه السلام گفت : آيا من از تو پيروى كنم تا از آنچه به تو تعليم داده شده و مايه رشد و صلاح است به من بياموزى ؟
8 - طلب فزونى در علم :
و قل ربّ زدنى علما(526) بگو پروردگارا! علم و دانش مرا زياد كن .
9 - دانشمندان در رديف ملائكه :
شهداللّه انه لا اله الاهو و الملائكة و اولوا العلم قائما بالقسط(527) در اين آيه شريفه دانشمندان واقعى در رديف فرشتگان قرار گرفته اند و اين خود، امتياز دانشمندان را بر ديگران اعلام مى كند و نيز از آيه استفاده مى شود امتياز دانشمندان از اين نظر است كه در پرتو علم خود به حقايق اطلاع يافته و به يگانگى خدا كه بزرگ ترين حقيقت است معترفند.(528)
10 - ويژگى هاى دانشمندان الهى :
الف ) ايمان و عقل :
الراسخون فى العلم يقولون امنّا به كل من عند ربّنا و ما يذّكّر الاّ اولواالالباب (529) راسخان در علم مى گويند: به همه آن ايمان آورديم همه از طرف پروردگار ماست و جز صاحبان انديشه متذكّر نمى شوند.
ب ) خشيت از خدا:
انما يخشى اللّه من عباده العلماء(530) همانا بندگان دانشمند از خداوند خشيت دارند.
ج ) سجده و گريه :
ان الذين اوتوا العلم من قبله اذا يتلى عليهم يخرّون للاذقان سجّدا(531) آن ها كه پيش از اين ، علم و دانش به آنان داده شده هنگامى كه اين آيات بر آنها خوانده مى شود، به خاك مى افتند و سجده مى كنند. ويخرّون للاذقان يبكون و يزيدهم خشوعا(532) آن ها (بى اختيار) به زمين مى افتند وسجده مى كنند واشك مى ريزند وهر زمان خشوعشان بيشتر مى شود.
د) درك اسرار هستى :
ومن آياته خلق السموات والارض واختلاف السنتكم و الوانكم ان فى ذلك لايات للعالمين (533) و از آيات او آفرينش آسمان ها و زمين و تفاوت زبان ها و رنگ هاى شماست ؛ در اين ، نشانه هايى است براى عالمان .
11 - خداوند معلّم حقيقى :
الرّحمن علّم القرآن هر چند معلّمان بكوشند و استادان تلقين كنند همه اين ها اسباب هستند و آموزنده حقيقى خداوند است .
الف ) حضرت آدم عليه السلام را علم اسامى آموخت :
و علّم الاسماء كلّها(534)
ب ) حضرت داوود عليه السلام را زره سازى آموخت :
علمنّاه صنعة لبوس لكم (535)
ج ) حضرت عيسى عليه السلام را حكمت آموخت :
يعلمه الكتاب و الحكمة (536)
د) حضرت خضر را علم ومعرفت آموخت :
وعلمنّاه من لّدنّا علما(537) ه) پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله را اسرار نظام جهان آموخت : علّمك مالم تكن تعلم (53
و) عالميان را بيان بيآموخت :
خلق الانسان علمّه البيان (539)
علم وسيله است نه هدف
در قرآن ، علم هدف شمرده نشده است بلكه وسيله اى است براى رشد و هدايت و رسيدن به مقصد. در مورد حضرت موسى عليه السلام و خضر قرآن چنين بيان مى كند: قال له موسى هل اتّبعك على ان تعلّمن مما علّمت رشدا(540) آيا من اجازه دارم از تو پيروى كنم تا از آنچه به تو تعليم داده شده و مايه رشد وصلاح من است به من بياموزى ؟ از تعبير رشدا چنين استفاده مى شود كه علم هدف نيست بلكه براى راه يافتن به مقصود و رسيدن به خير و صلاح مى باشد. چنين علمى ارزشمند است و بايد از استاد آموخت .
فضيلت علم در احاديث
1 - فضيلت و برترى علم :
قال على عليه السلام لاكنز انفع من العلم (541) هيچ گنجى سودمند تر از علم نيست .قال رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله : سارعوا فى طلب العلم فالحديث من صادق خير من الدنيا و ما
لطفا منتظر باشید ...
